خبرنگار،خبرنویس،یاداشت نویس و گزارشکر

مدتی بود که تناقضاتی آشکار در شناخت هویت خبرنگار و روزنامه نویس ،خبرنویس،یاداشت نویس و گزارشکر وجود داشت که منجر به تهیه مقاله حاضر شد و از آنجایی که این نگارنده در سایه اساتید بزرگ و پیشکسوتان رسانه مصداق شاگرد مقدماتی می باشد فلذا باب نقد بر این مقاله فراخ و به غایت مقبول می افتد.

خبرنویس:

اصلی ­ترین کارکرد رسانه ­ها انتشار خبر است و جلسات، گردهمای­ ها، نشست­های خبری، رویدادهای مهم و حوادث بدون حضور خبرنگارانی که بار خبرنویسی را به دوش می کشد از اهمیتی چندانی برخوردار نخواهد شد. اگر بدترین و فاجعه آمیزترین رخداد از دید خبرنویسان دور بماند، از دید جامعه مساله مهمی تلقی نمی شود و بالعکس اگر رخ داد پیش پا افتاده­ای به جِد مورد توجه خبرنویسان قرار بگیرد، به شدت مورد توجه جامعه و مسئولان قرار خواهد گرفت. رسانه دارای یادداشت، سرمقاله و گزارش که خبری در آن درج نشده باشد بیشتر به صفحات شخصی کنشگران اجتماعی شبیه خواهد بود تا رسانه. از اینرو خبرنویسی علیرغم نیاز کمتر به اطلاعات تخصصی خبرنگاری، دارای وجه پراهمیتی می ­باشد.

یادداشت نویس:

یکی از بزرگترین اشتباهات در تشخیص یک خبرنگار این است که اشخاصی را که برای رسانه­­ ها یادداشت می­ فرستند؛ خبرنگار برمی ­شمارند. یادداشت نویسی با اتکا بر مهارت هایی از قبیل نگارش روان، تحلیل و آگاهی صورت می­ پذیرد و طبیعتا یک خبرنگار تازه کار که خبرنویسی می­ کند قادر به یادداشت نوشتن نخواهد بود.

یادداشت می تواند از سوی فعالان اجتماعی، سیاسی، ورزشی، هنری و… به رسانه­ ها ارسال شود و پس از تشخیص هیات تحریریه یا سردبیر منتشر شود؛ ولی هرگز این فعالیت از مصدایق حرفه خبرنگاری نخواهد بود. این درحالی است که خبرنگاران نیز در رسانه ­شان یادداشت منتشر می ­کنند با این وصف یادداشت نویسی شرط کافی برای داشتن هویت یک خبرنگار نیست.

یادداشت نویسی چکیده­ایی از افکار و تحلیل­ های ذهنی یک کنشگر است و اساسا نمی تواند ارتباطی با حرفه خبرنگاری داشته باشد. به تبع آن فعالیت در پیام­رسان­ های رایج مانند واتس­اپ و کنشگری نسبت به رویدادها نیز از این قاعده مستثنی نبوده که در جای خود تعریف مشخصی دارد از اینرو قطعا نمی توان نام خبرنگار برای آن برگزید.

ماهیت یادداشت نیز یکی از موارد نقد مقاله حاضر است که می­ بایست اصولی در آن رعایت شود وگرنه نام هر نوشتاری که بالای آن تیتر و نام نویسنده دارد؛ یادداشت نخواهد بود. درون گروه­ های واتس­اپی مطالب بسیار زیادی دیده می ­شود که سوای از قضاوت در میزان ارزش­شان، از نظر حرفه ای یادداشت تلقی می­ شوند.

اگر بخواهیم بسیار مختصر خصوصیات یک یادداشت را برشماریم بایستی نکاتی را وهله اول مدنظر داشته باشیم. یک یادداشت غالبا بر اساس رویدادهای روز جامعه نوشته می ­شود. یعنی امروز که شما این یادداشت را مطالعه می­ کنید نمی ­توانید از انتخابات و یا سیل فرودین ماه بنویسید مگر در شرایطی که مساله به امروز متصل باشد.

اما در عوض بازار بورس، بیماری فراگیر، اقتصاد بنگاه ­های آسیب­ دیده و مسایلی از این دست می ­توانند به عنوان موضوع یادداشت مدنظر قرار بگیرند. در یک یادداشت و با موضوع انتخاب شده، نویسنده می­ بایست صاحب نظر و به ابعاد موضوع تسلط کافی داشته باشد. اگر غیر از این باشد نویسنده به سمت ارایه اطلاعات غلط پیش خواهد رفت و در نقد مسایل و یادداشت انتقادی، قطعا برایش از سوی اشخاص حقیقی یا حقوقی دردسر به وجود خواهد آمد.

علاوه بر این، نگارنده یادداشت باید علاوه بر تحلیل مناسب از مساله مورد بحث به نگارش روان مسلط باشد. به عبارت دیگر اگر شخصی بسیار در زمینه بورس و سرمایه دانا اما در نگارش ناتوان باشد؛ قادر نخواهد بود به شکل بایسته مطالب را منتقل نماید و از همه مهتر آنچه که اغلب در یادداشت رعایت نمی­ شود ارایه اطلاعات تازه به خوانندگان است.

یادداشت های که این روزها خوانده می ­شوند شرح و بسط شرایط موجود هستند که ممکن است خواننده مطلب، بیشتر از نگارنده در آن مساله باخبر و مسلط­­­­تر باشد. فرض کنید در یک یادداشت به شما در مورد شدت وحدت کرونا اطلاعاتی داده می­ شود که عامه مردم در موردش می­ دانند.

یا در خصوص کم آبی، گرانی کالا، کمبود ماسک و وسایل بهداشتی یادداشت­ هایی نگارش می­ شوند که بیش از ارایه اطلاعات توصیف وضعیت موجود هستند. از این رو لازم است در یک یادداشت مطلوب، خواننده با استفاده از قلم نگارنده به روی ناپیدایی از حقایق پی­ ببرد.

به مثال قبل اگر بازگردیم توصیف شرایط موجود بیماری همه ­گیر در خوزستان و اتصال پیشرفت بیماری به کم ­کاری متولیان بیش از شباهت به یادداشت نق­ زدن خواهد بود اما در جایی نگارنده با توصیف وضعیت موجود بیماری اشاراتی به عدم تخصیص بودجه مقابله با بیماری به خوزستان می ­پردازد و با اطلاعات متقن نشان می­ دهد علیرغم دریافت بودجه توسط استان­ های کم­ خطر یا سفید، خوزستان از بودجه مقابله با بیماری بی­ بهره بوده است. این یادداشت هم در جهت نقد مسئولان خواهد بود و هم باعث ایجاد مطالبه عمومی در جامعه خواهد شد.

گزارش نویسی:

برخلاف عقیده برخی از روزنامه نگاران که مقاله نویسی و یادداشت را در جایگاه برتر روزنامه نگاری می بینند؛ گزارش را می توان «شاه بیت» یا «ژانر ممتاز» روزنامه نگاری دانست.

اگر خبرنویس به انتقال پاره های اطلاعات می پردازد، اگر مصاحبه ­گر، دیدگاه ها اطلاعات و علایق یک فرد را منتقل می کند، اگر یادداشت نویس به بیان عقاید و تحلیل های شخصی نویسنده اختصاص دارد، گزارش مجموع ه­ای از کارکردهای روزنامه ­نگاری را یکجا ارایه می کند. به این معنی که یک گزارش نویس خوب، می بایست هم یادداشت را به شکل مطلوب بنویسد، هم مصاحبه کننده قهاری باشد و هم با جزییات خبر آشنایی داشته باشد و در کنار این مهارت­ها عرصه ­ای بسیار گسترده و فضایی باز برای نمایش توانمندی های خود دارد.

منبع:تابا

تنظیم خبر : امین کائیدی شادگان

نویسنده: