بحران آب / صنوبران گچسارانی می میرند

با وجود اینکه نزدیک به ۷۰ درصد از سطح زمین را آب فرا گرفته است ولی «بحران آب» در بسیاری از کشورهای جهان از جمله کشورهای واقع در کمربند خشک زمین مثل ایران، روز به روز ابعاد پیچیده تری به خود می گیرد و سهم گچساران هم از این بحران کم نیست.

صنوبران می میرند

در گچساران این روزها صنوبرهای واقع در پارک پانصد دستگاه ، مستقیم با مرگشان بحران آب را فریاد می زنند و مسئولین را به این مسیر هدایت می کنند .

صنوبران گچسارانی می میرند تا بگویند فضای سبز گچساران با بحران آب مواجعه شده است .

اوضاع پس از حوادث غیر مترقبه واقعاً پیچیده است، پس از بحران جامعه با انبوهی از مشکلات روبرو است و نیاز به اتخاذ تصمیمات فوری دارد و چنانچه تصمیمات صحیح نباشد نه تنها موجب التیام دردهای مردم نشده بلکه عوارض و مشکلات اجتماعی در پی خواهد داشت عمده ترین شرایط پس از حوادث غیر مترقبه عبارتند از:

• فشار های اجتماعی و سیاسی
• پیچیدگی اوضاع
• کمبود اطلاعات و عدم اطمینان از صحت داده ها
• بلاتکلیفی در اختیار سازمان های درگیر
• شتاب در تصمیم گیری و اجرای اقدامات لازم جهت بازگشت به وضعیت عادی

راه کارهای مقابله با بحران خشکسالی و کمبود

تهیه برنامه ی مدیریت بحران آب برای کشورما که دارای اقلیم خشک تا نیمه خشک است از اهمیت ویژه ای برخوردار است و برای جبران کمبود بخش تأمین آب در شرایط بحرانی راهکارهای پیشنهادی به شرح زیل می باشد:

۱.بازسازی چاه های منابع تأمین آب شرب
بررسی آمار نشان می دهد ۸۰تا ۸۵ درصدی آب شرب کشور از منابع زیر زمینی تأمین می گردد و چاه های آب شرب از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند. با اجرای فرایند اصلاح و بازسازی چاه های آب شرب با انجام عملیات ویدئومتری، اسید شویی، ترمیم لوله جداره و…. امکان افزایش منابع تأمین تا سقف حداقل ۱۰ درصد منابع تأمین قابل استحصال فراهم می گردد .

۲.شناسایی منابع آبی در دسترس
منابع آبی در محدوده ی شهرها که متعلق به شهرداری، پادگان ها، موسسات و نهاد های دولتی ویا چاه های کشاورزی شناسایی و پس از انجام آزمایشات کنترل کیفی ودر صورت مناسب بودن کیفیت، از آنها جهت کمبود منابع آب شهری استفاده شود .

۳.نگهداری و تعمیرات به موقع
در زمان بحران های کمبود آب، عموماً تأسیسات با حداکثر ظرفیت بهره برداری می شوند در نتیجه تعداد خرابی واز کار افتادگی تأسیسات افزایش می یابد. با انجام PM می توانیم ضریب آماده به کاری تأسیسات را افزایش دهیم.

۴.مشکلات قطع برق
انرژی مورد نیاز تأسیسات استحصال و توزیع آب از شبکه ی توزیع برق سراسری تأ مین می گردد و مشکلات کمبود آب با قطع برق تشدید می گردد.لذا ضرورت دارد با انجام هماهنگی با شرکت توزیع برق، شرایطی فراهم گردد که خطوط انتقال برق رسانی به تأسیسات دچار قطع برق نگردند.

صنوبر Populus spp Salicacea

تیره این درخت دارای ریشه‌های سطحی بوده ولی رشد آنها بسیار عالی است و درکمتر از۱۵ سال به ارتفاع ۲۵ متر می رسد. خزان کننده‌، پهن برگ و تک پایه(دانه گرده و مادگی روی یک گیاه تشکیل و لقاح صورت می گیرد) است. گلها منفرد، اکثراً کرکدار، و با گل آذین(طرز قرارگرفتن گلها روی ساقه و یا شاخه) خوشه‌ای بوده و میوه‌ها کرکدار است.

صنوبرها جزء درختان سریع الرشد می باشد.

 صنوبرها از نظر رده بندی گیاهی، متعلق به جنس صنوبر و خانواده بیدیان می باشند. چوب صنوبرها در صنایع کبریت سازی، نئوپان، فیبر، جعبه سازی و غیره استفاده می شود.

 این درختان سریع الرشد، ۱۵ – ۱۰ برابر درختان جنگلی چوب تولید می کنند و از نظر گونه متنوع هستند. چون صنوبرها در منطقه‌های آب و هوایی مختلف قابل کشت می باشند و از خود سازگاری نشان داده اند، فعالیت‌های پژوهشی بر روی این درختان قابل توجیه و دارای اهمیت  می باشد.

صنوبر از درختان سریع الرشدی است که در مقایسه با سایر درختان جنگلی از رشد سریعتر و در نتیجه از دوره بهره برداری کوتاهتری برخوردار است. این درختان به عنوان منبع تامین چوب در خارج از جنگل مورد توجه قرار دارد.

گیاه شناسی صنوبر

 صنوبر گونه ای پهن برگ و نور پسند و خزان کننده است . گل ها معمولا قبل از برگ در اوائل بها ظاهر می شود.

گونه های صنوبر دو پایه هستند یعنی گل های نر و ماده آنها هر یک بر روی در ختان جدا قرار دارند بذر در داخل کپسول بوده که هر کپسول نیز غالبا دارای ۲ تا ۴ دریچه است در انتهای هر بذر کرک های سفید رنگ ابریشم مانندی قرار دارد که به پخش و انتشار آن کمک زیادی می کند

پوست تنه درختان جوان اکثرا سفید و یا سبز رنگ بوده و با افزایش سن شیارها ی عمیق و نیمه عمیق در آن ظاهر شده و رنگ آن نیز تیره می گردد.

برگها به شکل قلبی و یا تخم مرغی کشیده با کناره دندانه دار روی  دمبرگ بلند قرار دارند   جوانه ها معمولا با یک ماده مومی شکل پوشیده شده و حالتی براق دارند.

جنس populus که در فارسی و به طور عام صنوبر نامیده میشود نام های فراوانی از جمله تبریزی . راجی . کبوده . سفیدار . یا سپیدار دارد.

 گونه های صنوبر عبارتند از:

۱– سپیدار:P.alba  درختی است ستونی شکل و بلند. پشت برگها روشن‌تر است و نقره‌ای رنگ می‌باشد ارتفاع آن ۲۵-۱۸ متر و بسیار مقاوم است. در باغهای تاریخی و قدیمی زیاد کاشته می‌شده است چه بعنوان باد شکن در حاشیه‌ها و بعضاً در مسیرهای اصلی نیز کاشته می‌شد.

۲- صنوبر خاکستری: P.canescens ارتفاع آن به ۳۰ متر می‌رسد. اندازه برگ آن با سپیدار تفاوت دارد. پوست تنه آن خاکستری مایل به زرد می‌باشد.

۳- تبریزی: ( اشالک‌، صنوبرآسیایی، صنوبر لمباردی)P.nigra var Italica از درختان با ارتفاع زیاد و زیبا می‌باشد. معمولاً در کنار باغها کاشته می‌‌شده است. برگهای آن لوزی شکل و زیبا که درازی برگها بیش از پهنای آن می باشد. در پاییز به رنگ زرد قناری در می‌آید.

۴- صنوبر لرزان: ( آشنگ ) P.tremula برگهای آن شبیه نارون است.

۵- پده P.eupratica مخصوص نواحی گرم است.

صنوبر دلتوئیدس (صنوبر شرقی)

نام علمی: Populus deltoides Marsh.

تیره: بید (Salicaceae)

نام انگلیسی: eastern poplar, cottonwood, northern cottonwood

صنوبر دلتوئیدس (صنوبر شرقی) درختی است پهن برگ به ارتفاع تا ۳۰ متر، با شاخه های گسترده و راست، مولد تاجی به نسبت پهن و تنک. شاخه ها کمی گوشه دار یا تا حدی استوانه ای. در شاخه های مسن تر اغلب با زاویه های مشخص، بدون کرک. جوانه ها مایل به قهوه ای، چسبناک. برگ ها دلتایی- تخم مرغی یا تخم مرغی پهن، نوک دار، با قاعده ای متمایل به قلبی تا سربریده و ۲ یا ۳ غده با لبۀ دندانه ای- کنگره ای درشت خمیده (کمانی)، در قاعده و رأس کامل، با مژه های متراکم، به طول ۷- ۱۲ سانتی متر و عرضی در همین حدود، فلس ها منقسم به لَپ های نخی شکل. پرچم ها ۴۰- ۶۰ تایی، کلاله ها ۳- ۴ تایی. گل آذین میوه دار به طول ۱۵- ۲۰ سانتی متر.

با توجه به این که صنوبر بیش از ‪ ۸۰درصد درخت کاری غیرجنگلی کشور را تشکیل می‌دهد، بزرگ ترین بخش تولید چوب غیرجنگلی نیز متعلق به این گونه است.

مقدار آب مورد نیاز برای کشت صنوبر، بیش از درختان میوه است، اما در مناطقی مانند جلگه های جنوبی دریای خزر که آب فراوان است، به دلیل کمبود زمین نمی توان به طور گسترده صنوبرکاری کرد.

بنابر آمار، سالانه در حدود دو میلیون مترمکعب چوب صنوبر در کشور تولید می‌شود که معادل ‪۴۰ درصد کل چوب مصرفی است.

این گونه درختی به دلیل سازگاری زیاد و رشد سریع، برای رفع نیاز به چوب کشور مناسب است.

هم ‌اکنون در حدود ‪ ۳۰هزار هکتار از جنگلهای جلگه‌ای شمال به کشت و پرورش صنوبر اختصاص یافته که معادل ‪ ۲۷درصد صنوبرکاری در کشور است.

بعضی از گونه‌های صنوبر، نظیر تبریزی ( Populus nigra L. var. pyramidalis ) از گذشته‌های دور در ایران کشت می‌شد ولی گونه‌های متداول فعلی که با هدف تولید چوب در کوتاه مدت کاشته می‌شوند، اغلب وارداتی هستند.

صنوبران می میرند

هشدار / صنوبران گچسارانی می میرند

نویسنده: