جوانان اصلاح طلب و خصلت‌های توسعه نیافته

نقش جوانان در توسعه متوازن و و ارتباط آن با خصلت های توسعه نیافته فردی و حزبی مساله مهمی است که از جهات گوناگون قابل بحث است. این نوشتار کوشیده است تا به اجمال به ابعاد نسبتا مغفول توسعه متوازن ملی و فردی بپردازد.

توسعه سیاسی یا توسعه اقتصادی
سال‌‌هاست که احزاب و رسانه‌های بهبودی‌خواه کشور ما در زمینه توسعه سیاسی و توسعه اقتصادی مناظره و مصاحبه و خبر تولید می‌کنند. بسیاری از اقتصاد دانان و سیاست مداران به بحث نشسته اند و در مباحث گوناگون توسعه اقتصادی و سیاسی اولویت بندی کرده اند. خلاصه داستان اما حامیان توسعه اقتصادی مدعی هستند که در شرایط رونق اقتصادی است که جامعه به تکاپو و کنشکری سیاسی آری می‌گوید و در شرایط رکود اقتصادی جامعه هم به اغما می‌رود، از آن سو حامیان توسعه سیاسی این مدعا را مطرح می‌کنند که کدام کشور بدون کنشگری هدفمند مردم و بدون دستیابی به جامعه مدنی توانمند و رسانه های آزاد توانسته است از دوران سخت رکود و فساد اقتصادی عبور کند و خلاصه آن که این عارضه ای است که ریشه در خمودگی جامعه مدنی دارد. رویکرد سومی هم طرفداران خود را دارد و آن توسعه متوازن سیاسی اقتصادی است. سیاست و اقتصادی که لااقل در کشورهای نفت خیزی مثل ایران به این سادگی گریبان یکدیگر را رها نمی کنند.

ابعاد فراموش شده توسعه
مشکل اصلی آنجاست که توسعه متوازن ابعاد دیگری هم دارد که بسیاری از حامیان توسعه متوازن از بیان آن غافل یا معذورند. توسعه متوازن به غیر از ابعاد سیاسی و اقتصادی، دو بُعد فرهنگی و اجتماعی را هم شامل می‌شود. نسل جوان اصلاحات نباید از بیان مطالبه  توسعه متوازن سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی واهمه ای داشته باشد. کافیست چند ساعت در خیابان‌های بزرگ پایتخت راه برویم تا بیش از بحران اقتصادی، بحران فرهنگی و بحران اجتماعی را احساس کنیم. غریبگی مردم با مطالعه، پرخاشگری، رشد روز افزون قهوه خانه ها و تفریحات غیرمجاز، کودکان کار، نزاع های خیابانی، اعتیاد و روسپی گری پدیده هایی است که همه ما هر روز در اطراف خودمان شاهد آن هستیم.

توسعه فرهنگی یا مهندسی فرهنگی
بسیاری از نهادهای فرهنگی قدرتمند ما با بودجه های عظیم دولتی و حکومتی در راستای مهندسی فرهنگی تلاش می‌کنند. مهندسی فرهنگی پدیده ای است که در برابر بسیاری از آسیب‌ها راهکاری جز ایجاد محدودیت و تزریق فرهنگی ندارد. فیلترینگ شبکه های اجتماعی شاید تنها یک نمونه از آن باشد. محدودیتی که با توجه به توسعه روزافزون تکنولوژی و رسانه مجبور است هرروز ناکام تر از روز قبل به راه خود ادامه دهد. حمایت ویژه از نویسندگان و ناشران خاص و نشر کتاب ارزان قیمت هم بخشی از راهکارهایی است که ناکارآمدی اش بیش از پیش اثبات شده، راهکاری که مخاطبش را بیش از آن‌که کتابخوان کند از عرصه فرهنگ فراری داده است. ماجرای رسانه ملی هم قصه پرغصه ای دیگری است که این روزها بسیار گفته می‌شود و نیازی نیست که در همین چند سطر هم بدان پرداخته شود! توسعه فرهنگی اما ماجرای دیگری است، توسعه فرهنگی راهکاری جز تولید و انتشار کتاب خوب، فیلم خوب، روزنامه خوب، تشکل مردمی خوب و حزب خوب ندارد. کتاب و فیلم و روزنامه و حزبی که بیش از آنکه حرف و نیت اصحاب قدرت را بیان و حمایت کند. زبان گویا و چشم بینای مردمی باشد که بناست همان‌ها مخاطب آن باشند. از میان محصولات فرهنگی تنها محصولی در مسیر توسعه فرهنگی تولید شده است که بیش از همه در خدمت مخاطبان خود باشد.

جوانان اصلاح طلب و خصلت های توسعه نیافته
بیان و پیگیری مطالبه توسعه متوازن فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی از سوی جوانان و دانشجویان اصلاح‌طلب پیش شرط مهمی دارد. پیش شرطی که بدون اجرای آن بیان هیچ کدام از این مطالبات سودمندی قابل توجهی نخواهد داشت. این مهم درمان خصلت های توسعه نیافته جوانان فعال است. شهرت طلبی، قدرت طلبی، حسادت، غرور، کنایه، عدم تحمل فشار ها در فعالیت گروهی، بُخل، مدیریت ضعیف و ریا کاری خصلت هایی است که فعالان بهبودی‌خواه جوان باید روزانه در جهت بهبود آن بکوشند. در بسیاری از تشکل‌های دانشجویی و احزاب بهبودی‌خواه به دلیل مدیریت ضعیف، فعالان جوان بسیار پیش از درمان نسبی خصلت های توسعه نیافته به جایگاه و رسانه‌هایی دسترسی پیدا می‌کنند که بهترین فضاهای تولید و انتشار شعار است. شعارهایی که اگرچه با ارزش است اما با ظرفیت فکری خود شعار دهندگان نیز همخوانی ندارد، چه رسد به جامعه ای که بناست از آنها تاثیرپذیری داشته باشد. دموکراسی خواهان جوانی که خود تحملی برای دموکراسی ندارند و آزادی خواهانی که خودشان کثرت گرایی و آزادی بیان را درک نکرده اند. منصفانه است اگر بگویم این خصلت عمومی احزاب اصلاح طلب است که با شاخه‌ها و سازمان‌های جوانان قوی و نسبتا مستقل مخالفت کنند، چه آنکه امروز شاهدیم بسیاری از احزاب اصلاح طلب قدیمی کشور، گامی در جهت رشد جوانان قوی و مستقل برنداشته اند. خصلت توسعه نیافته ای که باید در میان نسل جدید جوانان اصلاح طلب درمان شود. رابطه دوسویه جوانان و بزرگان اصلاحات تنها در صورت بهبود همین خصلت ها برقرار خواهد شد. رابطه ای که می‌تواند راه را برای پیگیری مطالبه توسعه متوازن، هموار کند.

تنظیم خبر : امین کائیدی شادگان

نویسنده: