خیانت در سایه: افشای همکاری پنهان اعراب با اسرائیل و تنهایی ایران در دفاع از فلسطین

در حالی‌که جنگ غزه به نماد درد و مقاومت مردم فلسطین تبدیل شده، افشاگری‌های اخیر از همکاری نظامی و اطلاعاتی برخی کشورهای عربی با اسرائیل پرده برداشت؛ همکاری‌هایی که نه تنها اصول اعلامی این کشورها درباره «حمایت از فلسطین» را زیر سؤال برده، بلکه ساختار ژئوپلیتیکی خاورمیانه را وارد مرحله‌ای تازه از بی‌اعتمادی و دوگانگی کرده است.

ائتلاف پنهان؛ واقعیتی فراتر از شعار

بر اساس اسناد فاش‌شده توسط واشینگتن پست و ICIJ، شبکه‌ای موسوم به «ساختار امنیتی منطقه‌ای» (Regional Security Construct) طی سال‌های اخیر میان اسرائیل و چند کشور عربی شکل گرفته است.
در این ساختار، کشورهایی چون مصر، اردن، امارات، بحرین، عربستان سعودی و حتی قطر در زمینه‌های تبادل اطلاعات، همکاری راداری، و هماهنگی نظامی با اسرائیل فعالیت داشته‌اند — آن هم در حالی‌که در ظاهر، همین کشورها در رسانه‌های خود از جنایات غزه ابراز انزجار می‌کردند.

این همکاری به‌گونه‌ای طراحی شده بود که در پایگاه هوایی “ال‌عُدید” قطر، افسران اسرائیلی به‌صورت محرمانه وارد جلسات برنامه‌ریزی می‌شدند و از مسیرهایی استفاده می‌کردند که تماس مستقیم با افراد عمومی نداشته باشند. چنین جزئیاتی نشان می‌دهد که پروژه نه اتفاقی، بلکه با هماهنگی آمریکا و پشتیبانی لجستیکی واشینگتن اجرا شده است.

انگیزه‌های پشت پرده: از هراس ایران تا نیاز به واشینگتن

کشورهای عربی در ظاهر با اسرائیل دشمنی دارند، اما در واقعیت ژئوپلیتیکی، بسیاری از آنان تهدید اصلی را نه تل‌آویو بلکه تهران می‌دانند.
نگرانی از نفوذ ایران در سوریه، لبنان، یمن و عراق موجب شده تا اعراب، حتی به بهای خیانت به آرمان فلسطین، به اتحاد خاموش با اسرائیل روی آورند.

از سوی دیگر، وابستگی نظامی و امنیتی کشورهای عربی به ایالات متحده به‌گونه‌ای است که واشینگتن می‌تواند همکاری با اسرائیل را به‌عنوان پیش‌شرط دریافت حمایت‌های امنیتی تحمیل کند.
در واقع، اعراب میان دو گزینه قرار گرفته‌اند: یا در ظاهر از فلسطین دفاع کنند و در عمل منزوی شوند، یا با تل‌آویو همکاری کنند و حمایت غرب را حفظ نمایند. اغلب آن‌ها گزینه دوم را انتخاب کرده‌اند.

خیانت بزرگ؛ اعرابی که از فلسطین روی برگرداندند

فلسطین سرزمینی عربی است و زبان و فرهنگ آن در عمق جهان عرب ریشه دارد، اما امروز، بیش از هر زمان دیگر، فلسطینی‌ها از سوی خویشاوندان تاریخی خود تنها مانده‌اند.
کشورهایی که روزگاری شعار «اتحاد عربی» سر می‌دادند، اکنون در سایه اسناد افشاشده، در کنار اسرائیل علیه ملت عربی فلسطین قرار گرفته‌اند.

این تناقض تاریخی یادآور همان جمله معروف جمال عبدالناصر است که گفته بود:

«بزرگ‌ترین تهدید برای فلسطین، ضعف اعراب است، نه قدرت دشمن.»

در واقع، اعراب امروز نه‌تنها در برابر دشمن مشترک متحد نشده‌اند، بلکه با سیاست‌های دوگانه، اعتماد تاریخی ملت فلسطین را از بین برده‌اند.

ایران؛ تنها مدافع غیرعرب در جبهه فلسطین

در میان همه تناقض‌ها، تنها کشوری که با وجود فشارهای بین‌المللی و تحریم‌ها، به‌صورت عملی از فلسطین حمایت کرده، ایران است.
ایران عرب نیست، اما در معادلات مقاومت، بیش از هر کشور عربی دیگری هزینه داده است — از پشتیبانی از حماس و جهاد اسلامی گرفته تا ارسال کمک‌های مستشاری و سیاسی.

از منظر ژئوپلیتیکی، این موضع ایران دو پیامد بزرگ دارد:

1. کسب مشروعیت در میان افکار عمومی عربی که از دولت‌های خود ناامید شده‌اند.
2. افزایش وزن ژئوپلیتیکی تهران در محور مقاومت که اکنون از لبنان تا یمن امتداد یافته است.

این جایگاه باعث شده حتی برخی تحلیلگران غربی بگویند:

«در حالی که اعراب ثروتمند از اسرائیل می‌ترسند، ایران فقیر در برابرش ایستاده است.»

پیامدهای ژئوپلیتیکی این افشاگری

انتشار این اسناد، اگرچه ممکن است به‌صورت رسمی تکذیب شود، اما تأثیرات ژرفی بر آینده منطقه خواهد داشت:

• بی‌اعتمادی عمومی در جهان عرب افزایش خواهد یافت، به‌ویژه میان مردم و حکومت‌ها.
• نقش ایران در معادلات مشروعیت تقویت می‌شود؛ چرا که تهران خود را حامی واقعی ملت فلسطین معرفی می‌کند.
• توازن قدرت جدیدی در خاورمیانه شکل می‌گیرد که دیگر نه بر پایه قومیت یا مذهب، بلکه بر محور وفاداری یا خیانت به مسئله فلسطین تعریف می‌شود.
• فروپاشی نمادین اتحادیه عرب نیز محتمل است، چراکه اختلاف میان شعارهای سیاسی و رفتار امنیتی کشورهای عضو به اوج رسیده است.

جمع‌بندی: از نقاب دیپلماسی تا واقعیت میدانی

آنچه امروز در اسناد فاش‌شده دیده می‌شود، بازتابی از واقعیتی تلخ در نظم نوین خاورمیانه است؛ نظمی که در آن، اعرابِ ثروتمند در کنار دشمن دیرین خود ایستاده‌اند، و ایرانِ غیرعرب، تنها مدافع آرمان عربی فلسطین شده است.

در حالی‌که بمب‌ها بر سر کودکان غزه فرود می‌آید، برخی کشورهای عربی به اشتراک داده‌های راداری با اسرائیل مشغول‌اند. این تضاد، نه تنها وجدان جهان اسلام را می‌آزارد، بلکه آینده‌ی سیاسی اعراب را در برابر نسل‌های بعدی به چالش خواهد کشید.

در این میان، تنها پرسش باقی‌مانده این است:
چه کسی واقعاً از فلسطین دفاع می‌کند؟ آنان که عرب‌اند اما سکوت کرده‌اند، یا آن‌که عرب نیست اما هنوز ایستاده است؟

نویسنده:امین کائیدی شادگان- پژوهشگر و تحلیلگر مسائل ژئوپلیتیک و رسانه‌ای