رویای بدون زباله

 به گزارش کرونا نیوز،داستان دوپشته دشتروم را که یادتان هست؟ ییلاقی زیبا و خوش آب و هوا در کهگیلویه و بویراحمد که دهه هفتاد قرار بود به صورت موقت محل دفن زباله های شهر یاسوج مرکز استان باشد تا مسئولان بتوانند مکانی جایگزین برای آن مشخص کنند.

در آن زمان مساحت در نظر گرفته شده برای سایت زباله فقط ۲ هکتار بود اما اتفاق بد اینکه  دوپشته مکان دائمی دفن زباله ها شد و حجم زباله و پسماند موجود در آن، چنان زیاد شد که ۲ هکتار به ۱۲ و ۱۵ هکتار هم رسید و از آنجا که زباله ها نه دفن که صرفا رها سازی می شد، محدوده متاثر از خطرات دوپشته تا پایین دست آن یعنی سد شاه قاسم و از سمت دیگر تا دشتروم گسترش پیدا کرد.

کار به جایی رسید که دوپشته تهدیدی جدی برای چاه های آب شرب شهر یاسوج که در واقع در پایین دست دوپشته قرار داشت نیز تبدیل شد.
در این میان بارها صحبت از جابجایی مکان دفن زباله ها از دوپشته به نقاط دیگر شهرستان به میان آمد و مکانهای جایگزینی هم پیشنهاد شد اما همه پیشنهادها یک ایراد اساسی داشت و آن هم اینکه جابجایی به معنای از بین رفتن و آلودگی مکان دیگر در طبیعت بکر بویراحمد بود و بالاخره زمستان سال ۹۵ تصمیم ها پیرامون دوپشته قطعی شد.

در اولین گام اعتباری برای محصور سازی و فنس کشی  منطقه و آسفالت جاده دسترسی به سایت تخصیص و کار در یک سال انجام شد که البته این فقط یک بخش کار بود که باید سالها قبل و پیش از آنکه زباله سرتاسر این ییلاق عشایری را بگیرد انجام می شد.
اما مساله دوپشته زمانی می توانست به صورت قطعی حل شود و از بحران خارج شود که کارخانه بازیافت هم در آن ساخته شود که البته تامین اعتبار آن از توان شهرداری خارج بود در نتیجه باید بخش خصوصی پای کار می آمد همین هم باعث شد بارها آگهی مناقصه برای آن منتشر شود و هیچ سرمایه گذاری پا پیش نگذارد و آنهایی هم که جلو می آمدند یا توان انجام کار را انداشتند و یا طرحی که ارایه می دادند آن چیزی نبود که مد نظر شهرداری باشد. برخی هم همان ابتدای کار با ورود اولین معارض از دولتی گرفته تا مردمی پا پس می کشیدند.
با این حال زمستان ۹۸ کلنگ کارخانه بازیافت بر زمین زده شد و در سه سال گذشته کمتر صحبتی از آن به میان آمد.همین هم باعث شد با تعدادی از خبرنگاران به صورت سرزده راهی دوپشته شویم.
جاده دوپشته در ورودی  دشتروم و از جاده ترانزیتی یاسوج به بابامیدان جدا می شود. با اینکه هر روز شهرداری زباله های رها شده  در ورودی دوپشته و در حاشیه جاده ملی را جمع آوری می کند اما هر شب برخی کامیون و خودروهای حمل زباله متعلق به دهیاری ها برای آینکه وارد سایت نشوند زباله خود را همانجا رها می کنند که اگر جمع اوری هم‌شده باشند آثار آن به جا می ماند زیرا وزش در این منطقه رایج و البته حیوانات وحشی خصوصا سگ و شغال هم در منطقه فراوانند که هر دو عامل باعث می شود چهره جاده ترانزیتی در نزدیکی پلیس راه یاسوج به اصفهان‌زشت شود.
اما برخلاف ورودی که کاملا در ذوق می زند جاده ای که به دوپشته منتهی می شود دوباره از  زباله باد اورده  پاک شده و گویی دوپشته بعد از سه دهه آن چهره ییلاقی خود را به دست آورده است.
همه چیز در این مسیر آنچنان تغییر کرده که ما خبرنگارانی که در سالهای گذشته همواره در سوگ دوپشته و زیباییهایش قلم زده بودیم از این همه تحول حیرت زده  شدیم.

حتی با اینکه هنوز کارخانه بازیافت کار خود را آغاز نکرده اما انگار همین ساماندهی سایت باعث شده حتی اثری بوی زباله و  حشرات موذی آزاردهنده که در گذشته در منطقه جولان می دادند هم نباشد.
وارد سایت کارخانه بازیافت که می شویم شهردار را برای توضیح درباره اقدامات شهرداری دعوت می کنیم که وی نیز از این اقدام خبرنگاران استقبال می کند و به ما ملحق می شود.
نستهن مقدم درباره سایت می گوید:کارخانه تفکیک و بازیافت شهر یاسوج پروژه ای معطل مانده  از گذشته در منطقه بکر گردشگری و عشایری دوپشته است است.
وی ادامه پی دهد: مدیریت شهری باتوجه به مخاطرات زیست محیطی و نفوذ شیرآبه به آبهای زیر زمینی به پایین دست، که‌ تهدیدی برای سلامت شهروندان محسوب می شد شهرداری را بر آن داشت تا احداث کارخانه بازیافت را در اولویت بگذارد.
مقدم می افزاید: باید سراغ سرمایه گذار می رفتیم  که البته کمتر کسی حاضر به سرمایه گذاری در این بخش بود با این حال یکی از سرمایه گذاران بومی متقاضی شد که با توجه به سوابق وی اجرای این پروژه به سرمایه گذار بخش خصوصی واگذار شد.
 مقدم اشاره ای به افزایش قیمت مصالح و مواد مورد نیاز ساخت کارخانه که از ۹۸ تاکنون افزایش بیش از صد در صدی داشته ادامه می دهد: سرمایه گذار اجازه توقف کار را نداد و خوشبختانه عمده کار کارخانه به اتمام رسیده است و در یک ماه آینده فاز نخست ان به بهره برداری می رسد.
وی تاکید می کند: این‌پروژه آینده نگر با تکنولوژی بومی و ملی جز پروژه های کم نظیر است که از سایت های بازیافت پسماند شیراز و اصفهان جلوتر است.
وی با بیان اینکه تولید روزانه پسماند در شهر یاسوج و مادوان و حومه  حدود ۲۵۰ تن در روز است که فقط یک خط این کارخانه ظرفیت تفکیک و بازیافت روزانه ۴۵۰ تن را دارد و در اینده هم امکان توسعه ان و راه اندازی و نصب خط دوم با ظرفیت ۴۵۰ تن  وجود دارد.

شهردار یاسوج با بیان اینکه با راه اندازی فاز اول کارخانه حدود ۴۰ اشتغال مستقیم ایجاد می شود یادآوری می کند نیروی کار کارخانه از فرزندان منطقه خصوصا مناطقی مانتد دشتروم خواهند بود و بخشی از دغدغه های مردم منطقه نیز برطرف خواهد شد.
مقدم یکی از دغدغه های شهرداری را پیشگیری از سرقت زباله در مبدا و پیش از رسیدن خودروهای جمع آوری زباله شهری  می داند و می گوید برای پیش گیری از این اتفاق نیز علاوه بر برنامه ریزی نیاز به فرهنگسازی داریم.
مقدم ادامه می دهد: تاکنون حدود ۳۰ میلیارد تومان هزینه این پروژه شده است که البته اهمیت پروژه خیلی بیشتر از هزینه مادی آن است.
وی ادامه داد برای اتمام و تکمیل فازهای اول و دوم آن با براوردهای فعلی حدود ۱۲ میلیارد تومان دیگر اعتبار لازم است.
به گزارش کرونا نیوز شهر یاسوج و مادوان و روستاهای حومه ان در مجموع بیش از ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دارند. 
دهیاری ها برای جمع اوری زباله ها ماهانه مبلغ ۱۰ هزار تومان از خانوارها دریافت می کنند با این در دو شهر یاسوج و مادوان چنین عوارضی دریافت نمی شود که آنچنان که شهردار یاسوج می گوید این موضوع جز مصوبات معطل مانده شهرداری در شورای شهر است که تاکنون پاسخی به آن داده نشده است.
سایت تفکیک و بازیافت دوپشته این ظرفیت را دارد که  به برخی از شهرها و روستاهای شهرستان دنا و مارگون ، خصوصا مناطق حاشیه جاده اصفهان خدمات ارایه دهد.
در پایان باید گفت اگرچه از زباله و پسماندها به عنوان طلای کثیف یاد می شود اما این ارزش زمانی ایجاد می شود که پسماند ها، ابتدا به صورت اصولی جمع اوری و بعد هم تفکیک ، بازیافت، بی خطرسازی، دفن و دفع شوند.
که البته بهترین حالت ممکن تفکیک در مبدا است. ضمن آنکه لازم است انبارهای ضایعات شهر یاسوج و حومه که تعدادشان بسیار زیاد است و آنچنان که فرماندار گفته تقریبا ۹۰ درصدشان هم مجوز ندارند ساماندهی شوند تا زباله های شهری به ثروت تبدیل شوند نه اینکه کارخانه بازیافت صرفا به مکان دفن زباله های غیر قابل بازیافت تبدیل شود.