هدف اصلی «گفتمان ملی فرهنگ حماسه» ایجاد بسترهای مناسب برای به ثمر رسیدن اخلاقمداری در تمام جامعه است

«فرهنگ حماسه» در همه جوامع، از مهم‌ترین فرهنگ‌های کاربردی بوده که موجب رشد و ترقی شده است و در کشور ما نیز، فرهنگ حماسه سبب موفقیت‌های بزرگی مانند انقلاب اسلامی و دفاع مقدس شده است و امروز نیاز داریم این فرهنگ را در همه عرصه‌ها به وضوح مشاهده کنیم و به کار ببندیم.

«فرهنگ حماسه» در همه جوامع، از مهم‌ترین فرهنگ‌های کاربردی بوده که موجب رشد و ترقی شده است و در کشور ما نیز، فرهنگ حماسه سبب موفقیت‌های بزرگی مانند انقلاب اسلامی و دفاع مقدس شده است و امروز نیاز داریم این فرهنگ را در همه عرصه‌ها به وضوح مشاهده کنیم و به کار ببندیم.

به گزارش کرونا نیوز دفتر امور ایثارگران ایثار و مقاومت- در باره این هویت دینی، ملی و فرهنگی با صاحبان فکر و ارداه به گفتگو می‌نشینیم، امروز با موضوع «گفتمان ملی فرهنگ حماسه» میهمان مهدی شاکری از فدراسیون پهلوانی و زورخانه‌ای هستیم، متن گفتگو را در ذیل می‌خوانید:

دیدگاه کلی شما درباره گفتمان فرهنگ حماسه چیست و آیا این گفتمان قابل تحقیق است؟

فرهنگ حماسه را احیا کننده، فضیلت پهلوانی و سلحشوری می‌دانم. در دوره‌ای نه پلیس بود و نه کلانتر اما در شهر و در محله یک پهلوان بود که بزرگی می‌کرد و امنیت خانواده‌ها تأمین می‌شد. منش و بینش پهلوانی و حماسه ضامن امنیت خانواده‌ها بود اما امروز متاسفانه این اخلاق‌ها و رفتارها از بین رفته است.

وقتی در یک شهر آلودگی هوا زیاد است نمی‌توان زندگی کرد چون اکسیژن کم می‌آوریم، سنت و گفتمان پهلوانی و حماسه همان هوای تازه برای کشور است و نیاز امروز کشور است. احیای فرهنگ پهلوانی وحماسه در حقیقت تولید معرفت، اخلاق و فضلیت است. در گذشته دوره‌ای را داشتیم که وقتی فردی می‌خواست به سفر برود خانواده و ناموس خود را به پهلوان محل می سپرد. امروز در دنیای ماشینی گویا مردم با یکدیگر قهر و نسبت به هم بی‌اعتمادند که یکی از دلایل این اتفاق را در دور بودن جامعه از اخلاق می‌توان جستجو کرد.

ما می‌توانیم در یک شهری که گرانی و تورم بیداد می‌کند زندگی کنیم اما در شهر و جامعه‌ای که اخلاق نباشد نمی‌توان زندگی کرد. بنابراین بازگشت به آن زمان و قابل تحقیق بودن گفتمان فرهنگ حماسه منوط بر برنامه‌ریزی بسیار دقیق و کاملاً ظریف است.

فکر‌ می‌کنید گفتمان ملی چه تاثیری در تقویت فرهنگ حماسه داشته باشد؟

در این مقوله باید از همه پتانسیل‌ها و عزم ملی استفاده کرد. برای رسیدن به هدف والا و ارزشمند جامعه‌ای با فرهنگ حماسه باید از همه کارشناسان، نخبگان، چهره‌ها و نوابغ علمی، فرهنگی و سیاسی و اجتماعی، حتی از دانشمندان و علمای ادیان مختلف (اهل تسنن، زرتشتی، مسیحی و …) استفاده کرد. اگر می خواهیم که فرهنگ گذشت، همدلی، وطن دوستی، پاکدامنی، وفا، تواضع، مردم داری و راستی میان ملتمان موج بزند باید با همت و پشتکار و با استفاده از تمام توان ملی و به کار گیری و دخیل کردن خود مردم در کارهای اجرایی قدم‌های مثبتی در جهت ارتقای فرهنگ حماسه برداریم. به طور مثال پلیس کشور برای بالابردن سطح رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی با ایجاد همیاران پلیس اقدامات ارزنده را انجام داده است. در این زمینه نیز می توان با ایجاد پویش ملی در نهادینه کردن فرهنگ حماسه در میان کودکان با عنوان “همیاران فرهنگ حماسه” اقدامات لازم را به عمل آورد.

رابطه فدراسیون ورزش‌های زورخانه‌ای با مقوله فرهنگ حماسه چگونه رابطه‌ایست؟

احیای سنت پهلوانی و حماسه که برخاسته از زورخانه‌هاست برای جامعه امروز یک نیاز است. شهر پرشده از تابلوهای تبلیغاتی چیپس، پفک و کالاهای خارجی در حالیکه در جای جای شهر باید تابلوهای قهرمانان و پهلوانان بسازیم و بیاویزیم و آنها را به جامعه معرفی کنیم. از منش و اخلاق آنها بگوییم تا جامعه از این وضعی که هست خارج شود. در هر جامعه‌ای سرمایه اقتصادی، سیاسی و انسانی وجود دارد که باید این سرمایه انسانی را ارج بنهیم. باید عیار انسانی را افزایش بدهیم. ما بپذیریم و مسئولال ما بدانند که در ترویج فرهنگ حماسه روند اشتباهی داشته‌ایم که باید آن را اصلاح کنیم. این پهلوانان جزء سرمایه‌های ارزشمند اخلاقی و معرفتی جامعه هستند. متاسفانه امروزه شرایطی را پیش آورده‌ایم که همدلی، همنوایی و همگرایی کمتری به چشم می‌خورد. در حالیکه در گذشته این پهلوانان منبع اخلاق، فضیلت و دوستی در محل بودند. متاسفانه در جامعه امروز منش جوانمردی کمرنگ شده است که اعتقاد دارم احیای فرهنگ پهلوانی و حماسه که در حقیقت تولید معرفت و اخلاق و فضلیت است یک ضرورت در همه اقشار جامعه به ویژه جوانان است و می‌تواند چراغ معرفت و انسان‌دوستی را بر سردر جامعه روشن کند. از طرفی ورزش نیز یکی از عوامل نشاط اجتماعی است. ورزش می‌تواند به تولید و بازتولید اخلاق و سلامت در جامعه منجر شود. ورزشکاران می‌توانند نماد اخلاق و حماسه در جامعه باشند علاوه بر قهرمانی، پهلوانی را به ارمغان بیاورند. خوشبختانه حرکت‌های ورزشکاران در میادین بین المللی هم نشان دهنده همین ماجرا است.

انتظار شما از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای محقق کردن این برنامه ملی(گفتمان ملی فرهنگ حماسه) چیست؟

برای اینکه بتوان فرهنگ حماسه را احیاء و فراگیر کنیم می بایست ابتدا این مقوله را فرا جنسیتی و فرا مذهبی ببینم و نگاهی وسیع نسبت به آن داشته باشیم. به طور مثال اگر به ورزش‌هایی که در المپیک راه پیدا کرده و دارای جایگاه ویژه‌ای هستند نگاه کنیم در می یابیم که در ابتدا در کشور مبداء خود به عنوان یک مکتب شروع به کار کرده‌اند که در برگیرنده فرهنگ، مذهب و ملیت آن کشور است، اما برای اینکه این رشته‌های ورزشی را دیگر ملت‌ها بپذیرند و در المپیک جایگاه خود را حفظ نمایند کارشناسان آن ورزش آمده‌اند و فنون و فرهنگ‌های موجود در آن رشته را برای دیگر کشورها اصلاح و همسان‌سازی نموده‌اند. حال با توجه به اینکه در یک کشور اسلامی می‌کنیم و اقشار مختلفی از مذاهب (اسلام شیعی، اسلام اهل تسنن، مسیحی، زرتشتی و …) و تفکرات و عقاید مختلف وجود دارند از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انتظار می رود فرهنگ حماسه را با در نظر گرفتن همه ابعاد جامعه طراحی و عملیاتی نماید.

به نظر شما تحقق اهداف گفتمان فرهنگ حماسه و اجرای کنگره آن چه نتایجی در بر خواهد داشت؟ مطمئناً هدف اصلی کنگره حماسه ایجاد بسترهای مناسب برای به ثمر رسیدن اخلاقمداری در تمام سطوح جامعه است اما برای اینکه بتوانیم مسیر کوتاه‌تری را در این راه بسیار دشوار سپری کنیم می‌بایست شاخص‌های ملموسی را برای اقشار جامعه معرفی کنیم و برای اینکه مردم خود را با آن شاخص‌ها تطبیق دهند می‌بایست آنها را یاری دهیم. به طور مثال اگر دقت کرده باشید یک دختر عاشق یک پسر که می شود یا بالعکس، سعی بر این دارند هر آنچه که آن طرف مقابل (معشوق) می‌خواهد همان بشود، به طوری که بعد از مدتی می‌بینیم که تیپ، مدل لباس و مو و حتی اخلاق و رفتارشان همان می شود که معشوق می خواهد. در مقوله حماسه نیز باید یک شاخص در همه سطوح معرفی شود که با استناد بر قرآن می‌یابیم که خدای متعال پیامبر اکرم (ص) را به عنوان اسوه حسنه در همه امور معرفی نموده است. چه بسا این کنگره وظیفه سنگینی بر دوش دارد تا بتواند همچنین شاخص شایسته‌ای را که بهتر از آن یافت نخواهد شد را به همه اقشار و نسل‌های جامعه معرفی و با ظرافتی که در تدابیر و برنامه‌هایش وجود دارد آنان را عاشق و واله پیامبر اکرم (ص) نماید تا به راحتی ودر مدت زمان کوتاهی به نتایج مورد نظر دست یافت.

شما که یکی از چهره‌های علمی محسوب می‌شوید فکر‌ می‌کنید گفتمان ملی چه تاثیری در حماسه دارد؟ در این مقوله باید از همه پتانسیل ها و عزم ملی استفاده کرد. برای رسیدن به هدف والا و ارزشمند جامعه ای با فرهنگ حماسه باید از همه کارشناسان، نخبگان، چهره ها و نوابغ علمی، فرهنگی و سیاسی و اجتماعی، حتی از دانشمندان و علمای ادیان مختلف (اهل تسنن، زرتشتی، مسیحی و …) استفاده کرد. اگر می خواهیم که فرهنگ گذشت، تدین (در هر دینی) وطن دوستی، پاکدامنی، وفا، تواضع، مردم داری و راستی میان ملتمان موج بزند باید با پشتکار و استفاده از تمام توان ملی و به کار گیری و دخیل کردن خود مردم در کارهای اجرایی قدم های مثبتی را برداریم. به طور مثال پلیس کشور برای بالابردن سطح رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی با ایجاد همیاران پلیس اقدامات ارزنده را انجام داده است. در این زمینه نیز می توان با ایجاد پویش ملی در نهادینه کردن فرهنگ حماسه در میان کوکان با عنوان “همیاران فرهنگ حماسه” اقدامات لازم را به عمل آورد.

وحید سماوات

منبع: روابط عمومی اداره ارشاد و فرهنگ اسلامی

تنظیم خبر : امین کائیدی شادگان

نویسنده: