لیست امید و طیف اعتدال گرا کرسی های بیشتری را در مجلس به دست آوردند

دو دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در ۷ اسفند ۹۴ و ۱۰ اردیبهشت ۹۵ با مشارکت مردم در حوزه های انتخابیه برگزار شد. در این میان، لیست امید و طیف اعتدال گرا به نسبت سایر گروه های سیاسی کرسی های بیشتری را در مجلس به دست آوردند.

این در حالی است که علیرغم پیش بینی و ادعای طیف اصولگرا در استان گیلان، دور دوم انتخابات نیز به نفع لیست امید به پایان رسید. در حالی که برخی از سران اصولگرا به قطع و یقین پیش بینی کردند که در دور دوم انتخابات در حوزه انتخابیه رشت دو نفر از جبهه اصولگرایان وارد مجلس خواهند شد و شرط تحقق آن را رای نیروهای انقلابی به لیست ائتلاف دانستند.

دور دوم انتخابات با مشارکت کمتری نسبت به دور اول یعنی مشارکت حدود ۱۸ درصدی در شهرستان رشت برگزار و از میان دو نفر منتخب، یک نفر اصولگرا و دیگری اصلاح طلب(از لیست امید) حائز ورود به بهارستان گردیدند.

این موضوع برای افرادی که اظهار مطمئنی از پیش بینی های خود در انتخابات می نمودند شکستی بزرگ ارزیابی می شود چرا که۱۰۰ درصد گزینه لیست امید در حوزه انتخابیه رشت در دور دوم انتخابات موفق به راه یابی به مجلس شد و حال آنکه ۵۰ درصد این موفقیت برای طیف اصولگرا تحقق یافت. از سوی دیگر بیان شرط همراهی نیروهای انقلابی جهت موفقیت علاوه بر پیش بینی غلط، می توان تفسیر های مختلفی را از عدم همراهی کامل نیروهای انقلابی! با گزینه های ائتلاف اصولگرایان ارایه نماید. در واقع شرط تحقق پیش بینی قریب به یقیین اصولگرایان در دور دوم همراهی نیروهای انقلابی در رای به لیست ائتلاف بیان شده بود که با نتیجه به دست آمده این سوالات مطرح می شود:

۱- آیا ۱۸ درصد نیروی انقلابی قاطع در شهرستان رشت حضور ندارد؟
۲- آیا نیروهای انقلابی در شهرستان رشت به لیست جریان اصولگرایی توجه ندارند؟
۳- آیا جایگاه زعمای سیاسی اصولگرا رشت در میان نیروهای انقلابی کمرنگ شده است؟
۴- آیا نیروهای انقلابی! تغییر مواضع داده و به غیر آن تبدیل شده اند؟
۵- سایر افرادی که به لیست ائتلاف اصولگرایان رای نداده اند چه نامیده می شوند؟

مجموعه سوالات یاد شده به علاوه سوالات بیشماری که می توان در خصوص چنین اظهار نظرهایی طرح کرد نشان از یکدسته کج اخلاقی های انتخاباتی دارد. همان گونه که روشن است قانون به طور صریح بیان داشته افرادی که مورد تایید شورای نگهبان قانون اساسی قرار می گیرند، می توانند به عنوان کاندیدا در انتخابات فعالیت نمایند. مردم همیشه در صحنه ایران اسلامی نیز همچون انتخابات های گذشته نشان دادند که همواره در پای صندوق ها حضوری فعال دارند. پس چگونه می توان چنین تقسیم بندی کذایی را در خصوص توصیف همراهان به انقلابی، که تجلی کننده غیر همراهان به غیر انقلابی! است را پذیرفت؟

واقعیت امر این است که در مدل های فرهنگ سیاسی، وابستگی های محدود گروهی به دست همان کسانی ایجاد می شود که دنبال فرهنگ تابعیت هستند و فرهنگ مشارکت به دنبال همبستگی در گستره ملی است نه اینکه با تقسیم بندی نیروهای نظام به اصلاح طلب و اصول گرا بعنوان یک کل در جستجوی خودی از غیر خودی باشد. در نگاه اول مردم را به مانند اتباع حکومت تلقی می کنند اما در نگاه دوم و فرهنگ مشارکت، مردم به شهروندان فعال تبدیل می شوند؛ مردم در آن نگاه اول دریافتند که رابطه گرایی جای ضوابط را گرفته است و ارادت سالاری جای لیاقت سالاری نشسته است اما پیشینه نظر و عمل نگاه دوم مطابق بر قانون گرایی و شایسته سالاری است و سعی نموده که در یک فرایند تقریبا ۲۰ ساله آن را به منصه ظهور رساند.

متاسفانه برخی از زعمای اصول گرا در استان به دنبال ارزش یابی بر مبنای احساس دوستی و نفرت هستند و هرگز نتوانسته اند درک کنند که ارزش یابی باید بر مبنای نتایج عینی و واقعیات باشد؛ وقتی مردم در انتخابات دور اول انتخابات اخیر مجلس شورای اسلامی با یک چرخش بسیار متغیرانه به نیروهای اعتدال و اصلاح طلب روی خوش نشان دادند و به آنها اطمینان کردند یعنی اینکه در آن سوی قضیه روی خوشی از جریان اصول گرا ندارند و احساس می کنند نمی توانند با آنها بر تصمیمات ارادی خود بر حاکمیت و نظام موثر باشند؛ آنها دریافتند که امکان وجود انتقاد با حضور آنها مشکل شده و استقلال شخصیت به کمتر از گذشته تقلیل پیدا کرده است و در برابر افکار جدید مقاومت و مبارزه می شود؛آنها قانون گریزی و تبعیض گرایی را به وضوح دیدند در شرایطی که با تمام وجود به دنبال حاکمیت قانون و برابری انسانها بودند.

نتیجه آنکه، برخی از اصولگرایان که نظر به تایید، تمجید، ستایش و پذیرش داشتند در شرایطی که واقعیت غالب جامعه به دنبال گسترش ذهنیت انتقادی، نفی، تصحیح و حل مشکلات بود این پارامترها را مورد توجه و مداقه قرار ندادند تا اینکه با پاسخ دموکرات منشانه مردم روبرو شدند.

*دکترای جغرافیای سیاسی،استاد دانشگاه و معاون فرماندار صومعه سرا