امین کائیدی شادگان- پژوهشگر و تحلیلگر مسائل ژئوپلیتیک و رسانه‌ای
سایه کودتا بر کاخ سفید آنکارا
سایه کودتا بر کاخ سفید آنکارا؛ آیا اردوغان دوباره تهدید می‌شود؟ مقدمه از کودتای نافرجام ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ تاکنون، رجب طیب اردوغان موفق شده ساختار قدرت ترکیه را دگرگون کند. اما آیا خطر کودتا برای همیشه از میان رفته؟ تمرکز قدرت، تصفیه ارتش، و تغییر نظام حکمرانی، اگرچه موانعی در برابر تکرار آن رخداد تاریخی
کرونا :
امین کائیدی شادگان- پژوهشگر و تحلیلگر مسائل ژئوپلیتیک و رسانه‌ای
سایه کودتا بر کاخ سفید آنکارا؛ آیا اردوغان دوباره تهدید می‌شود؟
مقدمه
از کودتای نافرجام ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ تاکنون، رجب طیب اردوغان موفق شده ساختار قدرت ترکیه را دگرگون کند. اما آیا خطر کودتا برای همیشه از میان رفته؟ تمرکز قدرت، تصفیه ارتش، و تغییر نظام حکمرانی، اگرچه موانعی در برابر تکرار آن رخداد تاریخی ایجاد کرده، اما تهدیدهای نوپدید، از جمله بحران اقتصادی و شکاف‌های اجتماعی، بار دیگر سایه بی‌ثباتی را بر کاخ سفید آنکارا انداخته‌اند.
ساختار قدرت در ترکیه امروز
ترکیه امروز دارای نظام ریاستی است که پس از همه‌پرسی قانون اساسی ۲۰۱۷ تثبیت شد. اردوغان به‌عنوان رئیس‌جمهور، همزمان رئیس اجرایی دولت و فرمانده کل قواست. نخست‌وزیری حذف شد و حزب عدالت و توسعه (AKP) با حمایت حزب حرکت ملی‌گرای MHP ائتلافی شبه‌سلطنتی را ایجاد کرده است. نهادهای قضایی، نظامی و امنیتی تا حد زیادی تحت کنترل مستقیم دفتر ریاست‌جمهوری قرار گرفته‌اند.
بازسازی ارتش پس از ۲۰۱۶
پس از کودتای نافرجام، بیش از ۱۵۰ هزار نفر از ارتش، پلیس، قوه قضاییه و آموزش اخراج یا بازداشت شدند. ارتش ترکیه که زمانی مدعی حافظ سکولاریسم بود، اکنون به نهادی وفادار به حزب عدالت و توسعه تبدیل شده است. فرماندهان ارشد نظامی بر اساس وفاداری به اردوغان منصوب می‌شوند و آژانس اطلاعات ملی (میت) قدرت بی‌سابقه‌ای در کنترل ارتش پیدا کرده است.
تهدیدهای جدید برای ثبات داخلی
ترکیه با نرخ تورم بالا، کاهش ارزش لیر، فرار سرمایه و نارضایتی‌های عمومی مواجه است. جامعه کرد، جنبش گولن، و اقلیت‌های مذهبی مانند علوی‌ها با محدودیت‌های فزاینده‌ای روبه‌رو هستند. شکاف در پایگاه سنتی رأی‌دهندگان محافظه‌کار و ظهور رقبای سیاسی چون امام‌اوغلو و کمال قلیچداراوغلو نیز چالش‌هایی جدی برای اردوغان ایجاد کرده است.
احتمال کودتا؛ واقعیت یا توهم؟
در حال حاضر، ارتش به‌شدت کنترل‌شده و از نظر ساختاری فاقد توان کودتاست. اما خطر از جای دیگری می‌آید: نارضایتی در لایه‌های پایین‌تر نهادهای امنیتی، اختلاف در درون حزب حاکم، یا فروپاشی اقتصادی می‌تواند به شکلی غیرمنتظره، بحران سیاسی بزرگی ایجاد کند. سناریوی کودتای خزنده یا حتی فروپاشی کنترل‌شده از درون ساختار، بیش از یک قیام نظامی کلاسیک محتمل است.
نتیجه‌گیری
اردوغان در سال‌های اخیر ساختاری امنیتی و ضدکودتا بنا کرده که از نظر صوری بسیار مقتدر به‌نظر می‌رسد. اما تداوم بحران‌های اقتصادی، فرسایش مشروعیت مردمی، و انسداد فضای سیاسی، می‌تواند تهدیدهایی از درون سیستم ایجاد کند. اگر سقوطی در راه باشد، نه با تانک در خیابان، بلکه با ترک در دیوارهای اقتدارگرایی رخ خواهد داد.
نویسنده:امین کائیدی شادگان- پژوهشگر و تحلیلگر مسائل ژئوپلیتیک و رسانه‌ای
برچسب ها :امین کائیدی ، سایه کودتا بر کاخ سفید آنکارا
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
سایت سید عبدولوحید سجادپور
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰