به گزارش کرونا نیوز، در سال های اخیر تلاش های خوبی برای حفظ منابع آب وخاک در این استان انجام شده اما نداشتن ردیف بودجه خاص باعث منسجم نبودن این برنامه ها شده است.
تقویت پوشش گیاهی، اجرای عملیات اصلاحی، کاشت گونه های کم آب بر و مقاوم در برابر خشکسالی و کم آبی تنها بخشی از فعالیت های مورد نیاز برای پیشگیری از توسعه بیابانی شدن مراتع در استان کهگیلویه و بویراحمد است.
طبق تعاریف، بیابان به سرزمینی گفته می‌شود که در مناطق خشک و نیمه خشک یا نیمه مرطوب واقع شده و پوشش گیاهی مناسبی ندارد براساس این تعریف هم اینک ۴۳ هزار هکتار از مراتع کهگیلویه و بویراحمد تبدیل به بیابان شده است.
به‌طورکلی کامل‌ترین تعریفی که از بیابان ارائه شده‌است تعریف برنامه محیط زیست سازمان ملل (UNEP) در سال ۱۹۷۷ است که براساس آن بیابان به اکوسیستم زوال یافته‌ای اطلاق می‌شود که استعداد تولید طبیعی گیاهی (بیوماس) در آنان کاهش یافته و یا به کلی از بین رفته‌است.
کارشناسان منابع طبیعی استان می گویند:ایجاد وگسترش بیابان ها به عوامل محیطی مانند ساختار زمین‌شناسی، توپوگرافی، کمیت و کیفیت آب و خاک و در نهایت دخالت‌های انسان در محیط بستگی دارد که نمونه های آن در مناطق جنوبی کهگیلویه و بویراحمد به ویژه در شهرستان گچساران شناسایی شده است.
با رشد روز افزون جمعیت و روند صعودی توسعه ناپایدار که با تخریب منابع طبیعی در بسیاری از نقاط جهان همراه بود، به تدریج واژه “بیابان‌زایی” (Desertification) وارد فرهنگ منابع طبیعی شد به طوری که در سال ۱۹۹۰ سازمان ملل واژه بیابان‌زایی را عبارت از تخریب اراضی در مناطق خشک، نیمه‌خشک و خشک نیمه‌مرطوب در نتیجه عوامل مختلف اقلیمی و فعالیت‌های انسانی» تعریف کرد.
مقابله با بیابان‌زایی ( Combating Desertification) با هدف جلوگیری یا کاهش تخریب سرزمین، احیای مناطق تخریب شده و باز زنده سازی اراضی بیابانی انجام می شود.
ایران بالغ بر ۲.۴ درصد از مجموع کل بیابان های جهان را در خود جای داده است که این گستره در ۱۷ استان از جمله از جمله کهگیلویه و بویراحمد پراکنده هستند.
اهمیت اقدام برای گسترش مناطق بیابانی
مراتع به دلیل اینکه قادرند جلوی بسیاری از واکنش های منفی طبیعی از جمله خطر ریزش نزولات جوی شدید را بگیرند چون پوشش سبز گیاهی اولا باعث می شود که قطره باران با شدت کمتر به سطح زمین برخورد کنند و در نتیجه خاک کمتری متلاشی شود ثانیا ریشه های گیاهان میزان خلل و فرج خاک را افزایش داده دارای اهمیت زیادی است.
پیشگیری از فرسایش بادی و تلطیف از دیگر مزایای صیانت از مراتع است به طوری که با جلوگیری از فرسایش خاک، پرشدن مخازن سدها، کاهش فرسایش و رسوب، حفظ و تداوم حیات وحش و ایجاد محیطی مطبوع برای انسان ها موجبات توسعه پایدار محیط فراهم می شود.
اجرای طرح بیابان زدایی در انتظار بودجه
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد می گوید: پیشگیری از گسترش پدیده بیابان زایی در استان نیازمند اختصاص ردیف بودجه است.
گودرز باقری فرد با اشاره به اینکه براساس طرح مطالعاتی که سال ۱۳۹۵ اجرا شده ۴۳هزار هکتار از مراتع کهگیلویه وبویراحمد بیابان شده است تاکید کرد: این آمار در سال های اخیر قطعا افزایش یافته است.
وی اضافه می کند که در صورت غفلت از اقدام های پیشگیرانه امکان سه برابر شدن سطح مراتع بیابانی کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد.
انجام مطالعات بیابان زدایی
باقری عنوان می کند براساس یک طرح مطالعاتی که به تازگی تدوین شده مقابله با پدیده بیابان زایی در کهگیلویه و بویراحمد باید در قالب یک برنامه پنج ساله اجرا شود.
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: براساس این طرح کاشت نهال و بوته در پنج هزار هکتار،کپه کاری درسطح پنج هزار و۲۰۰ هکتار،احداث کنتورفارو در سطح یکهزار و۹۵۲ هکتار،حفاظت و قرق در سطح ۱۲ هزار و ۵۰۰ و سازه های آبخیزداری در سطح چهارهزار و۴۰۰ متر مربع باید انجام می شود.
باقری فرد می گوید: طبق برآوردهای کارشناسی انجام شده حداقل ۳۵۵ میلیارد ریال اعتبار برای اجرای این طرح نیاز است.
وی گفت که وزش بادهای شدید، پوشش گیاهی فقیر و ناچیز، کاهش بارندگی، شور شدن خاک و اختلاف‌های شدید دمای شب و روز از عوامل مهم در بیابانی شدن عرصه‌های طبیعی در مناطق جنوبی به ویژه شهرستان های همجوار استان های بوشهر و خوزستان است.
باقری فرد افزود: اجرای طرحهای آبخیزداری، احیا و کاشت جنگل و هماهنگی و بهره برداری، مشارکت جوامع محلی و سازمان‌های مردم نهاد، ایجاد کمپینگ های حفاظت از منابع طبیعی و بهره‌برداری مناسب از نقش سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف اجرایی و خدماتی از مهمترین راهکارهای مقابله‌ای با پدیده بیابانی شدن مراتع است.
اقدام های انجام شده
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: از آغاز فعالیت دولت تدبیر و امید عملیات اجرایی ذخیره نزولات آسمانی در سطح یکهزار و ۲۸۷ هکتار برای احیای منابع طبیعی در استان انجام شده که نقش مهمی در حفظ مراتع داشته است.
غلام‌حسین حکمتیان اصل اظهار داشت: اجرای عملیات شیاربندی و غنی سازی با بادام از مراحل اجرای این طرح است.
باقری فرد ذخیره نزولات آسمانی کنترل هرز آب، کنترل سیلاب‌ها، جلوگیری از فرسایش خاک، کاهش خطرات سیلاب، افزایش رطوبت خاک و تغذیه آب‌های زیرزمینی را از مهمترین اهداف این طرح اعلام کرد.
باقری فرد تاکید می کند می کند: همچنین در هشت ساله گذشته تاکنون عملیات مرتعکاری در ۱۰ هزار و ۶۴۳ هکتار با مشارکت جوامع محلی صورت گرفته است.
وی نگهداری جنگل های احیا شده،عملیات اصلاحی جنگل ها،تهیه طرحهای مرتعداری ،قرقبانی،مدیریت چرا در بیش از ۵۸۰ هزار هکتار از جنگل ها ومراتع استان برای صیانت از این بخش ازعرصه های طبیعی زاگرس در سال های اخیر برای حفظ مراتع استان انجام شده است.
حکمتیان اصل ادامه داد: همچنین ۲۲۳ هزار هکتار مدیریت چرا، ۱۶۳ هزار هکتار قرقبانی،عملیات اصلاحی جنگل ها در سطح یکهزار و ۴۰۰ هکتار در دولت تدبیرو امید انجام شده است.
کهگیلویه و بویراحمد دارای ۵۵۲ هزار هکتار مرتع و بیش از ۸۰۰ هزار هکتار جنگل است.
این استان با مساحتی حدود ۱۶ هزار و ۲۴۹ کیلومترمربع، سرزمینی مرتفع و کوهستانی با اقلیم سردسیری و گرمسیری در جنوب غربی ایران قرار دارد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰