ملی‌گرایی وارداتی یا وطن‌دوستی واقعی؟

بررسی پدیده «ملی‌گرایی وارداتی» در جنگ ۱۲ روزه ایران با اسرائیل و آمریکا و واقعیت حضور مردم و نظام ایران در دفاع ملی.

ملی‌گرایی وارداتی یا وطن‌دوستی واقعی؟ واقعیت میدان در جنگ ۱۲ روزه ایران با اسرائیل و آمریکا

جنگ ۱۲ روزه اخیر میان ایران از یک‌سو و ائتلاف غیررسمی اسرائیل و آمریکا از سوی دیگر، نه‌تنها بزرگ‌ترین رویارویی مستقیم ایران با دشمنان دیرینه‌اش در تاریخ معاصر بود، بلکه به‌نوعی آزمونی برای سنجش اصالت شعارها، ادعاها و جریان‌های موسوم به «ملی‌گرا» در منطقه محسوب شد.
در این نبرد، جبهه‌ای از بازیگران بیرونی ـ از گروه‌های حامی ایران در منطقه تا برخی از چهره‌های مجازی و رسانه‌ای در کشورهای همسایه ـ کوشیدند خود را در کنار ملت ایران نشان دهند؛ اما آنچه واقعاً رخ داد، حقیقتی روشن‌تر از هر شعار بود: در میدان، فقط مردم ایران و ساختار رسمی جمهوری اسلامی ایستاده بودند.

۱. واقعیت میدان؛ دفاع ملی بدون نمایش

وقتی نخستین حمله اسرائیل به زیرساخت‌های نظامی ایران در جنوب و مرکز کشور انجام شد، هیچ نیروی خارجی، هیچ ارتش هم‌پیمان و هیچ دولت مدعی هم‌گرایی با ایران به میدان نیامد.
تنها ارتش جمهوری اسلامی، سپاه پاسداران، نیروهای پدافند هوایی و مجموعه‌ای از متخصصان فنی و داوطلبان مردمی در نقاط حساس کشور فعال بودند.

سردار جلالی بعد از جنگ اعلام کرد: «تمام مراکز زیرزمینی ما در جنگ ۱۲ روزه سالم ماندند و هیچ یک از زیرساخت‌های حیاتی کشور از کار نیفتاد.» این جمله نه فقط از توان دفاعی ایران می‌گوید، بلکه معنای عمیق‌تری دارد: دفاع ملی ما بر پایه ساخت درون‌زا، برنامه‌ریزی ملی و مردمی شکل گرفته است، نه بر محور حمایت دیگران.

۲. ملی‌گرایی نمایشی؛ ابزاری برای قدرت‌نمایی رسانه‌ای

در روزهای اوج جنگ، صفحات اجتماعی و رسانه‌های منطقه پر از شعارهایی شد که از «ایستادگی در کنار ایران» حرف می‌زدند. از برخی فعالان عرب در عراق و سوریه تا گروه‌هایی از نخبگان در لبنان و حتی ترکیه، بیانیه‌ها و ویدئوهایی منتشر کردند که رنگ و بوی ملی‌گرایی و همبستگی داشت.

اما اگر به واقعیت نزدیک شویم، بسیاری از این مواضع، نه از باور واقعی به استقلال و عزت ایران، بلکه از رقابت‌های سیاسی و تبلیغاتی ناشی می‌شد. در واقع، «ملی‌گرایی وارداتی» به معنای حمایت ظاهری از ایران است بدون آنکه هزینه، فداکاری یا مشارکت واقعی در میدان جنگ وجود داشته باشد.

این پدیده در جهان امروز که میدان نبرد با فضای رسانه‌ای گره خورده، کاملاً شناخته‌شده است. کشورها و گروه‌ها با انتشار چند پست یا بیانیه سعی می‌کنند در معادلات روانی جنگ سهمی داشته باشند، بدون اینکه عملاً درگیر شوند.

۳. ملت ایران؛ تنها بازیگر واقعی در میدان

در طول دوازده روز نبرد، مردم ایران ـ از شهرهای مرکزی تا استان‌های مرزی ـ نشان دادند که دفاع از وطن نیازی به تبلیغ ندارد.
مردم بدون ترس از تهدیدهای هسته‌ای و حملات هوایی دشمن، با آرامش و همبستگی در کنار نیروهای مسلح ایستادند. حضور داوطلبان محلی در اطراف مراکز حساس، کمک‌های خودجوش مردمی، و پوشش گسترده شبکه‌های داخلی از وضعیت مناطق آسیب‌دیده، همه و همه نشان داد که روح مقاومت در بطن جامعه ایرانی زنده است.

این در حالی بود که رسانه‌های غربی می‌کوشیدند وانمود کنند در داخل ایران شکاف سیاسی و اجتماعی وجود دارد. اما نتیجه دقیقاً برعکس شد: جامعه ایران در زیر آتش دشمن متحدتر از همیشه ظاهر شد.
حتی بسیاری از کسانی که اختلاف فکری با دولت داشتند، در این لحظه تاریخی، خط قرمز خود را روشن کردند: «وطن‌دوستی فراتر از گرایش سیاسی است.»

۴. دشمنان در جبهه ادراک؛ چرا بر “تفرقه” سرمایه‌گذاری کردند؟

ایران سال‌هاست هدف جنگ ادراکی و رسانه‌ای غرب است. راهبرد اصلی دشمنان، از اسرائیل تا آمریکا، تضعیف حس اعتماد ملی و القای ناتوانی داخلی بوده است.
در جنگ ۱۲ روزه، وقتی دیدند ساختار دفاعی کشور سالم مانده و سامانه‌های ایرانی توان پاسخ متقابل دارند، تلاش کردند روایت تازه‌ای بسازند:
روایت اینکه گویا «کشورهای دیگر به کمک ایران آمده‌اند و ایران تنها نیست.»
اما این روایت در ظاهر حمایتی، در باطن نوعی تحقیر بود؛ زیرا می‌خواست القا کند ایران بدون پشتیبانی خارجی نمی‌تواند مقاومت کند.

در مقابل، واکنش هوشمندانه مقامات ایرانی و تحلیلگران داخلی این بود که بر استقلال راهبردی ایران تأکید کردند. نه‌تنها در میدان جنگ، بلکه در عرصه سیاست نیز جمهوری اسلامی نشان داد تصمیمات خود را مستقل از بلوک‌های قدرت جهانی می‌گیرد.

۵. از شعار تا فداکاری؛ تفاوت ایران با دیگران

آنچه ملت ایران را از بسیاری از کشورهای منطقه متمایز کرده، تبدیل شعار «استقلال و عزت ملی» به عمل است.
در حالی‌که بسیاری از کشورها به‌نام ملی‌گرایی، عملاً در مدار قدرت‌های بزرگ حرکت می‌کنند، ایران توانسته است مفهوم واقعی «دفاع مستقل» را بسازد؛ یعنی اتکا به توان داخلی، تولید تجهیزات بومی، تربیت نیروهای متخصص، و سازماندهی مردمی در سطوح مختلف.

حتی آموزش‌هایی که به گفته سردار جلالی در مناطق اطراف مراکز اتمی برای مقابله با حمله احتمالی هسته‌ای داده شده، نشانه‌ای از همین درون‌زایی است؛ یعنی آماده‌سازی مردم به‌جای انتظار کمک از بیرون.

۶. آزمون صداقت؛ چه کسی واقعاً کنار ایران ایستاد؟

در جنگ ۱۲ روزه، بسیاری از دولت‌های منطقه سکوت کردند. برخی حتی مواضع دوپهلو گرفتند تا هم با ایران درگیر نشوند و هم اسرائیل یا آمریکا را از خود نرنجانند.
حتی برخی از گروه‌های سیاسی در کشورهای همسایه که سال‌ها شعار «محور مقاومت» می‌دادند، در عمل نقشی نمادین ایفا کردند.
در نتیجه، تنها جایی که حقیقتاً در خط مقدم باقی ماند، خاک ایران بود و تنها کسانی که تا آخرین روز مقاومت کردند، فرزندان همین سرزمین بودند.

۷. بازتاب بین‌المللی؛ احیای تصویر ایران مستقل

یکی از نتایج مهم این نبرد، بازسازی چهره ایران به‌عنوان کشوری مقاوم و مستقل در برابر قدرت‌های جهانی بود.
کشورهای غربی که گمان می‌کردند ایران در اثر فشار تحریم و نارضایتی داخلی دچار ضعف است، ناگهان با واقعیتی روبه‌رو شدند که خلاف انتظارشان بود: ایران نه‌تنها تضعیف نشده، بلکه از جنگ به‌عنوان فرصتی برای تثبیت جایگاه خود استفاده کرده است.

از سوی دیگر، ملت‌های منطقه که سال‌ها تحت تبلیغات ضدایرانی بودند، اکنون با دیدن عملکرد منسجم ایران دریافتند که این کشور، برخلاف تصور دشمنان، در دفاع از خود به هیچ نیروی خارجی متکی نیست.

۸. جمع‌بندی: بازگشت به معنای واقعی ملی‌گرایی

جنگ ۱۲ روزه، مرز میان ملی‌گرایی واقعی و ملی‌گرایی نمایشی را مشخص کرد.
ملی‌گرایی واقعی یعنی ایستادن بر خاک وطن، تحمل فشار و فداکاری برای حفظ آن، نه صرفاً انتشار بیانیه یا شعار در فضای مجازی.
در نهایت، تاریخ ثبت خواهد کرد که در این جنگ، تنها یک نیروی واقعی در صحنه بود: ملت ایران و جمهوری اسلامی ایران.

دیگران شاید همراهی زبانی کردند، اما ایران با عمل خود ثابت کرد که برای دفاع از عزت و تمامیت ارضی‌اش نیازی به وام‌گیری از هیچ قدرت خارجی ندارد.
این همان معنای عمیق استقلال است؛ استقلالی که از درون ملت می‌جوشد و تا زمانی که چنین روحی در جامعه زنده است، هیچ دشمنی ـ حتی با بمب و تهدید اتمی ـ قادر به تسلیم کردن ایران نخواهد بود.

نویسنده:امین کائیدی شادگان