حملات فرسایشی یمن به اسرائیل؛ پهپادهای «خاموش» با پرواز موج‌زن، تهدیدی نمادین برای تل‌آویو

روزهای اخیر بار دیگر حملات پهپادی از یمن به عمق خاک اسرائیل (شهر ایلات و اطراف فرودگاه رامون) برجسته شد؛ حملاتی کم‌دقت اما فرسایشی که با پهپادهای «خاموش» و پرواز موج‌زن انجام می‌شوند و بیش از سودمندی تاکتیکی، نقش نمادین و روانیِ ترساندن اسرائیل از «قدرتِ فراتر» مثل ایران را بازی می‌کنند.

خلاصهٔ فنی-میدانی
گزارش‌ها حاکی است پهپادهایی که از مواضع تحت کنترل الحوثی در یمن پرتاب شده‌اند، گاهی به‌صورت موتوردار و گاهی مانند گلایدرهای انفجاری «نسبتاً خاموش» و کم‌صداد عمل می‌کنند — یعنی با کنترل از راه دور و مسیرهای موج‌زن/سطح‌پایین (sea-skimming) وارد عمق دفاعی می‌شوند تا رهگیری را دشوار کنند. این پهپادها لزوماً دقت بالا ندارند اما توانِ نفوذ و ایجاد خسارت روانی و ترافیکی را دارند.

کارکرد سیاسی و روانیِ حملات فرسایشی
ماهیت «فرسایشی و کم‌دقت» این حملات به‌گونه‌ای است که هدف آن‌ها نه صرفاً نابودسازی اهداف نظامی بزرگ، بلکه فعال‌سازی هزینه سیاسی و روانی برای اسرائیل است: ایجاد فشار بر فرماندهان، تحمیل هزینه‌های دفاعی و امنیتی، و نمایشِ ظرفیتِ شبکه‌ایِ منطقه‌ای که می‌تواند تا مرزهای اسرائیل برسد — پیامی که به‌طور غیرمستقیم به نقش ایران در توانمندسازی این گروه‌ها اشاره دارد.

فرسایش فرماندهان و اعتبار دفاعی
تکرار نفوذهای پهپادی و ناتوانیِ کامل در رهگیریِ همهٔ اهداف، به‌سرعت «فرسایش اعتبار» را برای سطوح فرماندهی به همراه دارد: فشار افکار عمومی داخلی، سوالات رسانه‌ای دربارهٔ کفایت سامانه‌های دفاعی و احتمال تغییر خط‌مشی‌های عملیاتی. این فرسایش سیاسی-اداری هم می‌تواند تصمیمات تهاجمی‌تری را در پی داشته یا اعتماد به نفس دست‌اندرکاران را کاهش دهد.

پیامد منطقه‌ای و روابط بین‌المللی
این حملات افزون بر پیام داخلی، در سطح خارجی پیامی روشن دارد: نشان‌دادنِ ظرفیتِ «بازدارندگی نامتقارن» توسط بازیگران غیردولتی و شبه‌دولتی که با حمایت و دانش فنی منطقه‌ای (از جمله ایران) پیوند خورده‌اند. پاسخ‌های تلافی‌جویانهٔ اسرائیل (بمباران صنعا و اهداف مرتبط) نیز روندی را شتاب می‌دهد که می‌تواند رقابت را از سطح نمادین به برخوردهای واقعی سوق دهد.

جمع‌بندی کوتاه
حملات یمن به اسرائیل امروز بیش از اینکه حاصل یک تحول تکنیکی نوین باشند، نمودی از یک استراتژی فرسایشی و روانی‌اند: پهپادهای «خاموش» و موج‌زن، ابزارِ اذیت، نمایشِ برد و اعمالِ فشارِ روانی برای القای این پیام که اسرائیل در برابر شبکه‌ای منطقه‌ای ـ که شاهرگ‌های اطلاعاتی و لجستیکی‌اش به قدرت‌هایی مانند ایران متصل است ـ آسیب‌پذیر است. نتایج عملی ممکن است محدود باشند، اما هزینهٔ سیاسی و روانی آنها برای تل‌آویو واقعی است.

پهپاد یمنی، حمله به ایلات، پهپاد خاموش، گلایدر انفجاری، فرسایش فرماندهان اسرائیل، ایران و الحوثی.

نویسنده:امین کائیدی شادگان- تحلیلگر مسائل ژئوپلیتیک