متن سخنان دکتر روحانی در دیدار جمعی از علما و نمایندگان اهل سنت سراسر کشور

متن سخنان حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا و نبینا محمد و آله الطاهرین و صحبه المنتجبین

وَاعْتَصِمُوْا بِحَبْلِ اللهِ جَمِیْعًا وَلاَ تَفَرَّقُوْا وَاذْکُرُوْا نِعْمَهَ اللهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوْبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا

میلاد با سعادت پیامبر عظیم الشأن اسلام که طبق روایت برادران اهل سنت و برخی از علمای شیعه در روز ۱۲ ماه ربیع‌المولود است… بنابر این میلاد با سعادت آن نور عالم تاب، دردانه خلقت، اشرف مخلوقات عالم؛ او که راه و مسیرش باید اسوه و الگو برای همه ما مسلمانان باشد.

همیشه در میان کشورهایی دارای تنوع قومی یا مذهبی، دو دیدگاه حاکم بوده است هم در ایران، هم در کشورهای دیگر، یک تفکر، تفکر اقتدارگرایانه مرکزیت است، مبنایش هم این است که اقلیت‌ها از دید این نظریه همواره به عنوان مشکل و تهدید تلقی می‌کند و مسأله تنوع اقوام و مذاهب را به عنوان مسأله امنیتی می‌بیند.

وقتی مسأله‌ای را امنیتی دیدیم آن وقت لوازم و تبعات خاص خودش را به همراه خواهد داشت. شاید دوره رضاخانی یک همچون تفکری حاکم بود که مرکزیت فلات ایران باید دارای یک قدرت برتر باشد تا بتواند کاملاً‌ بر اقوام دیگر و بر مناطق مرزی تسلط قهرآمیز داشته باشد ، این مبنایی است که هنوز هم برخی از کشورها دنبال این مسیر و مبنا هستند.

 مبنای دیگری وجود دارد و آن اینکه اقوام و مذاهب مختلف به عنوان فرصت و مزیت یک کشور هستند و باید از این فرصت برای همزیستی مسالمت‌آمیز استفاده کرد و همه اقلیت‌ها باید از حقوق شهروندی برابر استفاده کنند. این تفکر هم در برخی از کشورها حاکم است.

مبنای جمهوری اسلامی ایران از آغاز انقلاب این نظریه دوم بوده است. یعنی اقوام و مذاهب، تنوع‌های مختلف، حتی فرهنگ‌های کوچک و خرده فرهنگ‌ها را زیر لوای فرهنگ بلند اسلامیت و ایرانیت می دیده و همواره این تنوع را به عنوان زیبایی می‌دیده و نه نقیصه و فرصت می‌دیده و  نه تهدید و بر همین مبنا هم دنبال این بوده که مناطق مرزی و استان‌های مرزی که جدا از مسأله قومیت و مذهب دارای مشکلاتی هستند-  حالا چه نقاط مرزی که برادران اهل سنت هستند و چه نقاطی که شیعیان هستند فرق نمی‌کند – مناطق مرزی ما متاسفانه نسبت به مرکزیت از تعادل برخوردار نیست و این تعادل باید ایجاد شود. باید طرح‌های عمرانی بزرگ در مناطق مرزی اجرا شود و استفاده آن، برای کل کشور خواهد بود.

یکی از طرح‌های بسیار مهم این دولت، تحول در بندر چابهار و تبدیل آن به یک بندر ارتباطی بین قاره‌ای بوده و بر این مبنا حرکت کرده است ، بیشترین تلاشی که راجع به بنادر انجام دادیم برای جذب سرمایه خارجی و مشارکت خارجی بوده است. شاید کمتر ملاقاتی با کشورهای همسایه و غیرهمسایه شرقی، شمالی و جنوبی داشتم که یکی از مسایل مشارکت در بندر چابهار، اتصال راه‌آهن چابهار به زاهدان از زاهدان به خراسان جنوبی و به راه‌آهن سرخس و در نهایت اتصال دریای عمان به آسیای مرکزی، به چین، روسیه و اروپای شرقی و مرکزی و حتی غربی بوده است.

اگر این بندر با همه ظرفیت فعال شود و اگر این راه‌آهن انجام گیرد که همه تلاش ما سرعت بخشیدن به این طرح بسیار مهم استانی و ملی است و اگر از نعمت گاز مردم زاهدان و بقیه استان استفاده کنند که اکنون به برخی از مناطق استان گاز رسیده و در حال اجراست امیدواریم به زودی به زاهدان برسد،همان قولی که در سفر استانی داده شد. البته همانطور که گفته شد ممکن است قول‌های سفرهای استانی صد در صد اجرا نشده باشد اما اراده بر این است که این برنامه‌ها صد در صد اجرا شود. اشکالش هم از ما نیست، اشکالش کاهش قیمت نفت از نیمه دوم ۹۳ و ۹۴ است یعنی به یکباره کشور با یک کاهش درآمدی مواجه شده که به طور طبیعی در همه طرح‌های عمرانی سراسر کشور تأثیرگذار است اما در عین حال ما راه و مسیر را ادامه می‌دهیم.

برنامه ما این است که از تنوع قومی حداکثر استفاده را برای تعالی و غنی‌سازی فرهنگی مان ببریم. در فرهنگ ایرانی ما آنچه بلوچ ، کرد، ترکمن به ما می‌دهد و آنچه از ما بر می‌گیرد این ایرانیت یک دریاچه ای است که آب‌های ورودی دارد که این دریاچه را غنی می‌کند و بعد همه از این آب دریاچه استفاده می‌کنیم. بخش بزرگی  از این فرهنگ بزرگ و غنی ایرانی، ترکیب‌یافته از اقوام و مذاهب مختلف است. مگر ما از کتاب‌های اهل سنت استفاده نمی کنیم؟ مگر ما از تفاسیر اهل سنت استفاده نمی‌کنیم؟ و مگر از تاریخی که نوشته اهل سنت است استفاده نمی‌کنیم؟ مگر ما از عرفان اهل سنت است استفاده نمی‌کنیم؟

خدا رحمت کند مرحوم امام راحل را وقتی بحث از عرفان می‌کند از محی الدین ابن عربی نام می برد می‌کند از فصوص الحکم اسم می‌برد، پس ما یک منبع غنی‌ای به نام اسلام داریم ، در ایران افتخارات ما هیچ‌وقت بر مبنای مذهب نبوده است، مگر ما بر سعدی و مولانا فخر و افتخار نمی‌کنیم بحث این نیست که شعرا، بزرگان و اندیشمندان ما در تاریخ ایران شیعه یا سنی هستند.

در انقلاب اسلامی هم آن تفکری که صاحبان و معماران انقلاب از امام(ره) گرفته تا شهید مطهری، بهشتی، مرحوم طالقانی، دکتر شریعتی همه اینهایی که صاحب‌نظر و اهل فکر بودند نوشتند و سخن گفتند، حتی از شیعه و از مفاخر شیعه، وقتی سخن می‌گفتند، بحث را جهان‌شمولی مطرح می‌کردند.

بحث فرهنگ عاشورا و امام حسین(ع) که بحث شیعه و غیرشیعه نیست، بحث مبارزه با ظلم ، دیکتاتوری و و فساد است…امام حسین(ع) از آزادی و آزادگی صحبت می‌کند، علت اینکه این همه قلوب عالم جذب امام حسین(ع) شده بخاطر این است که تفکر امام حسین(ع) را ما در قالب یک مذهب ندیدیم بلکه جهان‌شمول و انسان شمول دیدیم. امیرالمؤمنین(ع)، را در چارچوب مذهب تعریف نکردیم، در انقلاب اسلامی هیچ وقت از آن آغاز انقلاب تا روز پیروزی انقلاب بحث این قومیت یا آن قومیت و این مذهب و آن مذهب مطرح نبود، بحث انقلاب اسلامی ملت ایران بود.

هم اسلامی‌اش به همه مذاهب تعلق دارد، و هم ایرانی‌اش به همه اقوام تعلق دارد و لذا امروز مشکلاتی که در این کشور وجود دارد، مشکلات شیعه، سنی، یهودی و مسیحی نیست، مشکلات ادیان نیست. عمدتاً مشکلات همه ما ایرانی‌هاست.

مشکل اول ما در کشور چیست ؟ مشکل شماره یک ما اشتغال و مبارزه با بیکاری است، مشکل ما مسأله تورم و مهار تورم، کمبود آب و بحث‌های محیط زیست است.

وقتی دود تهران را فرا می‌گیرد شیعه و سنی و مسیحی و مسلمان نمی‌شناسد، مشکل همه ما است. وقتی بی‌آبی ما را تهدید می‌کند حتی برای آب خوردن ما، ما را تهدید می‌کند و برخی از شهرها و مناطق برای آب خوردن مشکل دارند، این مشکل، مشکل عمومی نیست. وقتی تروریسم ما را تهدید می‌کند، مشکل‌ شیعه و سنی نیست، مشکل همه ماست.

اگر خدای ناکرده در یک جمعیتی یک انفجاری رخ دهد، شیعه ، سنی و مسیحی، هر کس و هر مذهبی دارد، و اساساً آثار مخرب ناامنی، دامن همه ما را می‌گیرد. امروز امنیت برای همه ماست، آثار جذب سرمایه داخلی، برای همه ماست. باید در سیستان و بلوچستان و کردستان و ترکمن‌صحرا در جنوب ایران، خراسان رضوی، خراسان جنوبی هر کجای ایران، در آذربایجان غربی همه جا سرمایه جذب کنیم، باید تکنولوژی و سرمایه بیاوریم و الا اشتغال و مشکل ما حل نمی‌شود.

ما باید حقوق مردم را برمبنای، حقوق شهروندی ببینیم. یکی از وعده‌هایی که از ابتدای این دولت داشتم انتشار منشور حقوق شهروندی بود، ان‌شاء الله در همین ماه آذر در یک جلسه با حضور حقوق‌دانان کشور، از منشور حقوق شهروندی رونمایی خواهیم کرد و این منشور در سراسر کشور منتشر می‌شود و باید در سراسر کشور مورد اجرا قرار بگیرد، البته در پایان این منشور هم قول دادیم که سالانه به مردم گزارش کرونا نیوز اجرای حقوق شهروندی بدهیم، نقطه‌ضعف‌ها و اشکالات را بگوییم و اگر جاهایی نیاز به تکمیل شدن دارد، سالانه این منشور تکمیل شود. البته یک جاهایی‌اش ممکن است لازم باشد به صورت لایحه تقدیم مجلس شورای اسلامی شود و تبدیل به قانون در بیاید.

 ما منشور حقوق شهروندی می‌خواهیم هر که شهروند ایران است، فارغ از مذهب و قومیت و نوع شغل باید اینها را دنبال کنیم ما باید همه دست به دست هم بدهیم.

 مسیری که ما انتخاب کردیم از روز اول مسیر وحدت بوده است همواره من در دولت در جلسات خصوصی و عمومی به وزرا، معاونین به استانداران و فرمانداران تأکید کردم که اساس باید ویژگی‌ها و مشخصات یک شخصیت شایسته‌سالاری برای ما  اصل باشد.

ما هم در اقوام، مذاهب و هم در مسأله جنسیت مشکلاتی داریم که باید رفع شود. وقتی یکی از وزرا پیشنهاد داد که از اهل سنت می‌خواهم معاون انتخاب کنم گفتم حتما این کار را انجام بده و تردیدی نکنید  و وزیر نفت این کار را کرد و در دولت تشویق کردم و گفتم که همه وزرا افراد شایسته را بیاورند، وزیر خارجه را تشویق کردم وقتی یک نفر را از اهل سنت، به عنوان سفیر قرار داد و این کار را آغاز کرد.

 در سفر اخیرم به منطقه شرق آسیا در سفر با آقای ظریف تأکید کردم، گفتم این کار را تکرار کن چرا متوقف کردید .مداوم  به وزیر کشور تأکید کردم، فرماندار، معاون استاندار، مقامات دیگر، مدیر کل‌ها، مقامات استان‌ها چه مرد و چه زن. ما فرماندار اهل سنت زن هم داشتیم که الان هم داریم، یکی‌شان  هم در حادثه منا مرحوم شد.

 به هر حال مبنای ما مبنای شایسته‌سالاری است. هیچ‌چیز برای ما مهم‌تر از دستور، قرآن نیست او ما را به برادری، یعنی عضویت در یک خانواده دعوت کرده است. ما همه اعضای یک خانواده‌ هستیم.

اگر دنبال اختلاف و انشقاق برویم یعنی لبه پرتگاه رفته ایم  و این معنایش این است که از اصل اسلام و اصل قرآن فاصله گرفته و جدا شدیم. قدرت ما مسلمان‌ها و ایران را وحدت تشکیل می‌دهد، مگر در جنگ تحمیلی ۸ ساله، مردم کردستان مثل مردم خوزستان، مورد تعرض قرار نگرفتند آن کسی که آمد گفت اینجا کردستان است؟ اینجا اهل سنت است؟ آنجا خوزستان است؟ اینجا شیعه‌اند، اینجا ایلام و کرمانشاه است؟

آنجایی که بمباران شیمیایی شد، سردشت بود، مردم مسلمان سردشت، مردم کرد سردشت، کما اینکه صدام به مردم خودش هم رحم نکرد در حلبچه هم مردم را بمباران شمیایی کرد، وقتی تهدید سراغ ما می‌آید نمی‌پرسد که این شهر، این شهر مرزی یا مرکزی شیعه است یا سنی است. به هیچ بمب و موشکی نمی توان سفارش اعتقادی کرد که چه کسی را مورد هجمه و هدف قرار بدهد بر مبنای اعتقاد و تفکر یا بر مبنای نژاد و قومیت. خطر برای همه ماست و وحدت ما باید، برای قدرت اسلام و برای قدرت ایران باشد.

من از شما می‌پرسم امروز این همه معضلاتی که در این منطقه پیدا کردیم، این تکفیری‌ها که جز خسارت برای مسلمان‌ها و منطقه، جز شمشیر به رخ اسلام و قرآن کشیدن، منکوب کردن چهره اسلام در افکار عمومی جهان کار دیگری نکردند. اینها جز خونریزی ، ویرانی ، یتیمی و آوارگی چه چیزی آوردند؟ هر چه آثار فرهنگی و تاریخی را خراب کردند و انسان‌های پاک را کشتند و خون آنها را به دروغ به نام اسلام و جهاد ریختند. آن اسلامی که ما می‌شناسیم اسلام رحمت است و هر که گفت لا اله الا الله محمد رسول الله(ص) از نظر ما او مسلمان است. با کلمه شهادتین حتی پیغمبری که هم با علم الهی‌اش، هم با درایت سیاسی‌اش آدم‌ها را می‌شناخت قلبشان را هم می‌شناخت ولی وقتی کسی می‌آمد شهادتین را می‌گفت در جمع مسلمان‌ها راه می‌داد. در را به روی او نمی‌بست ممکن بود بعضی‌ها منافق باشند و دروغ بگویند پیغمبر هم آنها را می‌شناخت ولی آنها را هم به مسجد خودش راه داد هر که آمد گفت من مسلمانم اقرار کرد به زبان و گفت که معتقدم، گفت نکاح با او حلال است با او ازدواج کنید ارث او تقسیم می‌شود بین ورثه او همه احکام اسلام را اجرا کرد گفت در تشییع جنازه‌اش شرکت کنید مریض شد به دیدنش بروید، همه اخلاق و احکام اسلام را پیغمبر در مورد آن فرد اجرا و پیاده کرد.

امروز اگر همه مسلمان‌ها و همه آنهایی که به رسالت عظیم‌الشأن اسلام اعتقاد دارند، دور هم جمع شویم در برابر دنیای ظلم، استبداد و کفر باز هم کم هستیم، نه اینکه بین خودمان اختلاف شود، اگر همه مان دست به دست هم دهیم، باز هم نیاز داریم گفت که صد دوست کم است، یک دشمن زیاد است، هر چه متحد بشویم، باز هم باید متحد‌تر شویم، قدرت ما باید یکپارچه شود، البته اگر جایی حقوقی تضییع شده باید دنبال احقاق حقوق‌ باشیم ما هم به عنوان مسوول وظیفه داریم احقاق حقوق کنیم ، شما هم باید دنبال احقاق حقوق بگردید. اگر در جایی از لحاظ برنامه عمرانی اعتدال مرعات نشده، عقب مانده و ضعیف است، باید کمک کنیم این وظیفه ماست. تلاش ما این است در بودجه‌ریزی استانی و در بودجه ملی این مسأله را مراعات و کاری بکنیم تا بر مبنای تعادل حرکت بکنیم، البته ممکن است اشکال و ایراد باشد که باید حل بکنیم.

بسیار خوشحالم از این جلسه‌ای که امروز در محضر علما، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مجلس خبرگان، فرهیختگان، صاحبنظران، از برادران عزیز اهل سنت، از مناطق مختلف ایران بودیم .امیدوارم باز هم فرصت‌هایی پیش بیاید در خدمت و کنار شما باشیم سخنان و پیشنهادهای شما را بشنویم، با هم‌فکری و دوستی و برادری هم بتوانیم مشکلات جوامع‌مان را حل کنیم ان‌شاء الله و بتوانیم پیرو راه و سیره پیامبر عظیم‌الشأن اسلام(ص) باشیم.

ان شاء‌الله

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته