قواعد کلی یا اصول خبرنویسی

–  کوتاه‌نویسی: خبرنگار  باید بیشترین اطلاعات را در کوتاه ترین جملات و واژه ها ارائه کند تا علاقه مندان در کمترین فرصت بیشترین بهره را ازآن ببرند.البته کوتاه نوشتن و ایجاز در خبر به معنی قربانی کردن اطلاعات نیست. در عین حال هرچه اهمیت موضوع خبر بیشتر وهر اندازه علاقه مخاطبان به آگاهی از آن بیشتر باشد باید خبر را مشروح تر نوشت.

–  تازگی: خبر، باید همیشه  تازه و نکات جدیدی دربرداشته باشد. خبرنگار باید سعی کند از بیان مطالب تکراری و بدیهیات خودداری کند.توجه به تازگی واهمیت سرعت در تهیه خبر، از ضروریات حرفه خبرنگاری است ولی بهانه سرعت در کار، توجیهی برای بی دقتی درنگارش خبر نیست.

–   پرهیز از تکرار:در خبر نباید بندها(پاراگراف) و عبارت های تکراری به کار برد. همچنین نباید بندها را با یک عبارت تکراری آغاز کرد.

– هماهنگی: خبر باید به گونه ای تنظیم شود که بخش های مختلف آن (تیتر، لید و متن)‌ با یکدیگر هماهنگی وتطابق لازم را داشته باشند. ارتباط و هماهنگی میان اجزای خبر، آن را برای مخاطب جذاب می کند.

–  سابقه خبر: توضیح دادن در خصوص گذشته و پیشینه رویداد  را در خبرنویسی سابقه خبر می گویند که معمولا در لا به لای مطالب جدید برای یاد آوری و تکمیل اخبار گذشته که امکان دارد از ذهن خواننده محو شده باشد یا از آن ها اطلاعی نداشته باشد ، ارائه می شود. ذکر سابقه به مخاطب برای درک بهتر خبر کمک شایانی می کند.

–  درست نویسی:از اصول اولیه خبرنویسی، درست‌نویسی است. دقت در نگارش و صحیح نوشتن کلمات و جملات از نظر املایی، دستوری و انشایی بسیار اهمیت دارد و همچنین چنانچه متن ترجمه‌ شده باشد، رعایت اصول ترجمه نیز ضرورت دارد. وجود غلط املایی و انشایی در خبرنویسی به هیچ وجه پذیرفتنی نیست. چنین غلط هایی برای مخاطب پیام منفی کم سوادی نویسنده و بی اعتباری رسانه را در پی دارد و در نتیجه می تواند به  رویگردانی مخاطب از رسانه منجر شود.

– تقدم دیگران: خبرنگار در نوشته‌اش، باید از دیگران بیشتر نقل کند و از خود کمتر سخن به‌ میان آورد.

– معرفی دقیق افراد، نهادها و سازمان ها (اسامی خاص): در نگارش نام اشخاص، سازمان ها و نهادها، بویژه اسامی خارجی دقت و در همه خبرها نام ها  کامل و یکسان نوشته شود. همچنین لازم است برای معرفی نهادها و سازمان هایی که از نام اختصاری آنها استفاده می شود حداقل یک بار در خبر نام کامل ذکر شود (مثل: نیروی انتظامی جمهوری اسلامی “ناجا” یا سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد “یونسکو)

در معرفی افراد باید نکاتی را رعایت کرد:

 الف) در لید، فقط در صورتی نام فرد ذکر می‌شود که با شنیدن آن، چهره یا عملکرد او در ذهن تداعی شود وگرنه فقط باید به ذکر مشخصات دیگر وی – که بستگی به نقش او در خبر دارد –  مثل سمت، سن، جنس، اسم مستعار، محل سکونت و سایر مشخصات اکتفا کرد.

ب) اگر فرد دارای چند پست و مقام بود، ابتدا از سمت معروف و مهم و مربوط به رویداد خبری و سپس در دیگر پاراگراف ها، از سمت‌های دیگر او استفاده می‌شود.

پ) در معرفی افراد، بهتر است نام و نام خانوادگی و سمت به‌طور کامل بیان شود و در ادامه خبر، می‌توان از یکی از عناوین سمت یا نام خانوادگی جداگانه بهره جست.

ت) بیان سمت‌های علمی افراد مثل دکتر، مهندس، سرهنگ، حجت الاسلام  و … اگر با اظهارات و اقدامات افراد در خبر ارتباط داشته باشد، ضروری است.

ث)  نام های خارجی، اسامی خاص، عبارات علمی و نقل قول از دیگران در متن خبر را باید داخل گیومه نوشت. نقل قول معمولا” به خبر جنبه سندیت می دهد و اهمیت آن را بالا می برد.

–منبع خبر:به فرد حقیقی یا حقوقی، نهاد یا سازمانی که خبر ازآن سرچشمه می گیرد، منبع خبر می گویند. در خبرنویسی ذکر منبع از اهمیت زیادی برخوردار است. برای تهیه خبر باید در جمع آوری و ارائه اطلاعات با استفاده از منابع معتبر دقت کرد. در رسانه های مکتوب، معمولاً منبع در ابتدای خبر نوشته می‌شود. تاحد امکان درخبر باید به نقل قول مستقیم پرداخت و تلاش کرد تا انتقال پیام و مطلب برمنبع خبر استوار شود.

– نشانه گذاری:به منظور سهولت خواندن خبر برای مخاطبان، رعایت نشانه گذاری درتنظیم ونگارش خبر الزامی است. گاهی نگذاشتن یک ویرگول در جایی که حتما باید قرار می گرفت، معنای جمله را کاملا تغییر دهد.

– فارسی نویسی: در خبرنویسی هرجا برای مترادف کلمات بیگانه، کلمه فارسی وجود دارد، باید از به‌کار بردن کلمات بیگانه خودداری کرد. همچنین باید از کاربرد واژه ها و عبارت های دشوار و دور از ذهن خودداری کرد.البته در نوشتن خبر، باید کلمات مصطلح و متعارف را بر کلمات صحیح نامأنوس ترجیح داد.