دستاوردهای فناورانه انقلاب اسلامی که ایران را به جمع قدرت‌های منطقه رساند

به گزارش خبرنگار خانه ملت، احمد نادری، نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس و عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی به مناسبت چهل و ششمین سال پیروزی انقلاب اسلامی و دهه مبارک فجر در یادداشتی به پیشرفت‌های ایران اسلامی در حوزه فناوری این ۴۶ سال پرداخته و اشاره می‌کند چگونه با توجه به ماهیت استقلال‌منشانه خود در برابر تحریم‌های غربی، جبر فناورانه غرب را نپذیرفت و با تاکید بر پیشرفت و تحول در حوزه‌های فناوری مسیر خود را ادامه داد.

احمد نادری- اگر بخواهیم انقلاب اسلامی ایران را از یک عینک بیرونی نگاه کنیم، شاید تعبیر میشل فوکو (فیلسوف اجتماعی) از انقلاب ایران با حال و هوای امروز بیشتر همخوانی داشته باشد «ایران، روح یک جهان بی‌روح». سیاست معنویت، ماهیت انقلاب ایران بود که سرشتی متفاوت از انقلاب‌های چپ مارکسیستی داشت و یک مقاومت معنوی در برابر سیاست‌های سکولاریستی – لیبرالیستی غربی به شمار می‌رفت.

انقلاب اسلامی ایران با گذشت چهار دهه همچنان روح معنوی، فرهنگی و سیاسی خود حفظ کرده است به طوری که از یک سو در دام ترمیدور چرخه انقلاب‌های چپ نیافتد و از سوی دیگر با توجه به مقاومت معنوی‌اش در برابر تحریم‌های غربی، جبر فناورانه غرب را نپذیرفت. این دو مهم را می‌توان در محتوای «بیانیه گام دوم» مقام معظم رهبری به خوبی مشاهده کرد.

نظریه‌ ترمیدور یا وارونگی انقلاب مدعی است، انقلاب‌ها از قوانین کلی و مشترک پیروی می‌کنند، به‌طوری که انقلاب‌ها یک دوره ۳۰ الی ۴۰ ساله عمر می‌کنند و پس از این دوره از انقلابی‌گری کاسته می‌شود و جامعه به شرایط عادی پیش از انقلاب بازمی‌گردد. این نظریه محافظه‌کار تقریباً همه انقلاب‌ها را به درستی مفهوم‌پردازی کرده است، اما قابل تعمیم به انقلاب اسلامی نبود.

«گام دوم انقلاب» از سوی مقام معظم رهبری دقیقاً بعد از گذشت چهل سال از انقلاب اسلامی، یعنی سال ۱۳۹۷ مطرح گردید، و در آن تاکید بر استمرار راه انقلاب ۵۷ می‌شود. در واقع «گام دوم انقلاب» نفی و رد نظریه ترمیدور انقلاب است.

نکته دوم در مورد انقلاب اسلامی اینکه با توجه به ماهیت استقلال‌منشانه خود در برابر تحریم‌های غربی، جبر فناورانه غرب را نپذیرفت و با تاکید بر پیشرفت و تحول در حوزه‌های فناوری مسیر خود را ادامه داد. مقام معظم رهبری در «گام دوم انقلاب» به صراحت بیان می‌کند که ایران پیش ‌از انقلاب، در تولید علم و فنّاوری صفر بود، در صنعت به‌جز مونتاژ و در علم به‌جز ترجمه هنری نداشت. این گام به دنبال تحقق اهداف بلندمدت انقلاب اسلامی و تقویت ایران در عرصه‌های علمی و فناوری است.

جمهوری اسلامی ایران در کمتر از نیم قرن به دستاوری‌های فناورانه حیاتی و زیرساختی متعددی در حوزه‌های مختلف دست یافته است. باید اشاره کرد که پیشرفت و تحول در حوزه فناوری قبل از انقلاب تقریباً صفر بوده است و در طول این سال‌ها پیشرفت‌های زیادی داشته‌ایم. «گام دوم انقلاب» که به عنوان سند راهبردی برای توسعه فناوری در کشور به شمار می‌رود، تأکید دارد که این مسیر پیشرفت و تحول باید تداوم داشته باشد. علی‌رغم تحریم‌های گسترده در حوزه فناوری، کمبود سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری و مهاجرت نخبگان حوزه فناوری، انقلاب اسلامی ایران در طول این سال‌ها دستاوره‌های حیاتی و گسترده‌ای داشته است:

نانو فناوری: ایران در دهه‌های اخیر به پیشرفت‌های چشمگیری در حوزه نانو فناوری دست یافته و در میان کشورهای پیشرو قرار گرفته است. جمهوری اسلامی ایران موفق به تولید بیش از ۸۰۰ محصول نانویی در حوزه‌های صنایع پزشکی، کشاورزی، انرژی، محیط زیست و صنعت شده است.

زیست فناوری (بیوتکنولوژی): جمهوری اسلامی ایران در میان کشورهای اسلامی و منطقه خاورمیانه به عنوان قدرت برتر در حوزه زیست‌فناوری شناخته می‌شود. براساس گزارش‌های بین‌المللی، ایران در حوزه‌ تولید داروهای بیوتکنولوژی، سلول‌های بنیادی، تشخیص مولکولی، تولید محصولات کشاورزی تراریخته، کودها و سموم زیستی، تولید آنزیم‌های صنعتی و … یکی از پیشروهای حوزه زیست فناوری به شمار می‌رود.

هوش مصنوعی و رباتیک: هوش مصنوعی و رباتیک یکی از مهم‌ترین فناوری‌ها برای جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌رود به طوری که مقام معظم رهبری به‌طور خاص تأکید بر پیشرفت و تحول در این حوزه دارند. خوشبختانه جمهوری اسلامی ایران در زمینه هوش مصنوعی و رباتیک گام‌های خوبی برداشته است و به دستاوردهایی مهمی در حوزه‌های سیستم‌های تشخیص و پیش‌بینی بیماری از طریق هوش مصنوعی، بهینه‌سازی فرآینده‌های صنعتی، تحلیل داده‌های امنیتی و توسعه سیستم‌های دفاعی هوشمند، توسعه ربات‌های صنعتی، تولید ربات‌های امدادی و امنیتی و … دست یافته است.

فناوری اطلاعات و ارتباطات: پیشرفت جمهوری اسلامی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در سال‌های اخیر بسیار چشمگیر بوده است، به طوری که سرزمین ایران دارای یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های ارتباطی در منطقه است و در حوزه اینترنت، در حال توسعه «شبکه ملی اطلاعات» است که از وابستگی به زیرساخت‌های خارجی بکاهد. همچنین بسترهای استفاده از دولت الکترونیک، تجارت الکترونیک و خدمات مالی دیجیتال در جمهوری اسلامی ایران فراهم است. و در زمینه صنعت نرم‌افزار و سخت‌افزار بومی گام‌های مهمی برداشته‌ایم.

فناوری هسته‌ای: جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهای دارای چرخه کامل سوخت هسته‌ای شناخته می‌شود و توانسه است به فناوری غنی‌سازی اورانیوم دست یابد. در حال حاضر ایران سوخت هسته‌ای نیروگاه‌های خود را تولید می‌کند. همچنین جمهوری اسلامی ایران در حوزه پزشکی هسته‌ای به موفقیت‌های قابل رقابت با قدرت‌های برتر جهان دست یافته است.

فناوری فضایی: جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهای دارای فناوری فضایی در منطقه خاورمیانه شناخته می‌شود. ایران در طراحی و ساخت ماهواره و ماهواره‌بر و همچنین در زمینه توسعه فناوری موشکی و تولید موشک‌های بالستیک گام‌های بزرگی برداشته است.

جمهوری اسلامی ایران بعد از انقلاب تلاش کرده است تا با وجود تحریم‌ها، به خودکفایی در حوزه‌های استراتژیک علم و فناوری دست یابد و در راستای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و نیل به اقتصاد دانش‌بنیان اقدام به حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، استارت‌آپ‌ها، ایجاد پارک‌های فناوری و مراکز رشد از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تسهیلات دولتی کرده است. از میان شش فناوری مطرح شده، چهار فناوری نانو، زیستی، اطلاعاتی و هوش مصنوعی به عنوان «فناوری‌های همگرا» به‌شمار می‌رود.

امروز کشورهای توسعه‌یافته پژوهش‌هایی بر روی فناوری‌های همگرا را شروع کرده‌اند، ما نیز نباید در زمینه ترکیب و همگرایی فناوری‌ها از عرصه جهانی عقب بمانیم. جامعه فناورانه، نهادهای علمی و نهادهای تقنینی باید زمینه همگرایی فناوری‌ها را فراهم سازد و طرح‌های جاه‌طلبانه‌ در این حوزه شروع کند. همچنین دو فناوری هسته‌ای و فناوری فضایی از استراتژیک‌ترین فناوری‌های جمهوری اسلامی ایران به‌شمار می‌رود، این فناوری‌ها نقش مهمی در دفاع پیشگیرانه در مقابل تهاجمات خارجی دارد.

فناوری‌های پیشگیرانه در انقلاب اسلامی به عنوان عامل و محرک فناوری‌های دیگر به شمار می‌رود. امروز می‌توانیم با اعتماد به نفس بالا بگوییم که دستاوردهای انقلاب در حوزه‌ فناوری‌های توسعه‌گرایانه (نانو، زیستی، اطلاعاتی و هوش مصنوعی) و فناوری‌های پیشگیرانه (هسته‌ای و فضایی)، جمهوری اسلامی ایران را به عنوان یکی قدرت‌های علم و فناوری در منطقه تبدیل کرده است./

پایان پیام