کهگیلویه و بویراحمد افزون بر جاذبه های طبیعی / یادگارهای تاریخی ، سفری خاطره انگیز

این  روزها دوستداران فرهنگ و تمدن ایرانی از بناهای تاریخی دیدن می کنند تا نظاره گر شکوه و عظمت دست ساخته های نیاکان خود باشند.
وجود ۵۰۰ بنای تاریخی در کنار ۲۸۰ جاذبه طبیعی این استان را به بهشت گردشگری جنوب ایران مبدل کرده است.
در دامنه های خیال انگیز زاگرس، وجود سازه هایی کهن با قدمت چندین هزار ساله تصویری رویایی از شکوه اقوام ایرانی را به تصویر کشیده است.
هر چند کهگیلویه و بویراحمد را به سرزمین طبیعت رویایی چون ستیغ های برفی، دشت های لاله گون، رودخانه خروشان، چشمه سارها، آبشارهای خیال انگیز می شناسند اما هر ساله تعداد زیادی از ایرانگردان و جهانگردان با بازدید از بناهای تاریخی ، ناشناخته های زندگی نیاکان خود را جست و جو می کنند.

**پل بریم

پل بریم که به‌صورت طاق‌های کمانی به هم پیوسته است،یادگار تجارت انسان های روزگاران کهن بوده است.
این پل که ۱۳ دهانه طاق و پایه ستون های قطور دارد یکی از مهمترین مسیرهای ایران باستان بوده که جنوب ایران را به مرکز کشور متصل می کرده است.
وجود رودخانه ای پرآب و طبیعتی زیبا بر جاذبه تاریخی پل بریم افزوده است.

** گنبد لیشتر

گنبد لیشتر به شکل پلکانی بر روی تپه‌ای مصنوعی احداث شده است.این گنبد دارای پلان مربع شکل و به وسیله فیلیپوش‌های هشت ضلعی و مخروطی پلکانی ساخته شده است.
فضای داخلی گنبد از طرح‌های زیبای هندسی و مقرنس کاری به شکل لانه زنبوری تزئین شده است.
به باور اهالی منطقه این اثر امامزاده بوده است که گاوبه نیز در کتاب ارجان و کهگیلویه از آن به نام امامزاده حبیب الله یاد برده است.

**تل «خسرو»

یکی از مکان های باستانی در پنج کیلومتری جنوب یاسوج است که بومیان آن را به «کی خسرو» فرزند «سیاوش» از پادشاهان کیانی نسبت می دهند و افسانه این تل، قرن ها سینه به سینه بین مردم روایت می شود.
بومیان می گویند: پس ازآنکه به کی خسرو سروش الهی می رسد، به دشت یاسوج می آید و به سوارانش دستور می دهد هرکدام توبره ای خاک بر روی هم بریزند تا تپه ای شکل بگیرد.

** شهر تاریخی دهدشت

شهر قدیم دهدشت در ضلع جنوبی شهر امروزی دهدشت، در محدوده ای به وسعت ۳۵ تا ۴۰ هکتار یادگاری از عبور شاخه های فرعی جاده ابریشم است.
این شهر با وجود بناهایی چون مدرسه، کاروانسرا، حمام، مسجد، بازار بزرگ و هفت امامزاده، مجموعه ای بی نظیر از شاهکارهای معماری ایران ایجاد کرده است.
براساس اسناد تاریخی شهر تاریخی دهدشت به دستور مستقیم اردشیر بابکان و به نام فرزندش شاپور بنا شده است.

** پل پاتاوه

پل های پاتاوه از آثار بنا شده دوران صفویه و قدیمی ترین بخش آن تخت شاه نشین است که مربوط به دوران ساسانی است.
این مجموعه شامل پنج پل تاریخی است که بر روی برخی از آن ها علائم و نشانه های تزئینات سنگ تراشی به چشم می خورد.

** روستای تاریخی مارین

روستای مارین در شمال شهرستان گچساران به دلیل بافت پلکانی و زیبایی های طبیعی جاذبه های منحصر به فردی دارد.
بافت پلکانی واحدهای مسکونی که هر خانه بر خانه های پایین دست اشراف دارد سبب شده تا گردشگران روستای مارین را به نام ‘ماسوله جنوب’ ایران بشناسند.

**ستون‌های سنگی دوگور دوپا

این ستون‌ها که در شهرستان باشت در جنوب کهگیلویه و بویراحمد متعلق به دوران ساسانی است و در مسیر راه باستانی بیشاپور به شوش و تیسفون بر روی تپه‌ای بلند قرار دارد.

** نقش برجسته های تنگ سولک

سنگ های منقوش تنگ سولک آثاری بی نظیر است که قرار گرفتن آن ها در منطقه ای با طبیعتی زیبا و بکر، جذابیت آن را برای بازدیدکنندگان دوچندان کرده است.
تنگه پر است از درختان سرو کهنسال که در گویش محلی این ناحیه به آن سول می گویند.
به همین دلیل است که نام این تنگ، سولک گذاشته شده است. این تنگ، از سایت های بسیار مهم باستانی کشور است.
نقش برجسته و کتیبه بر روی پنج قطعه سنگ جداگانه حجاری شده یادگار اشکانی در تنگ سولک وجود دارد.
راه سنگفرش اسب رو، چشمه گُوَردَک و سروها جلوه‌ای خاص به این اثر بخشیده است.
نقوش برجسته‌ تنگ سولک صحنه‌های گوناگونی از آیین‌های باشکوه باستانی، نمادهای دینی، رزم‌های سواره نظام و پیاده نظام، تاج گذاری و گرفتن حلقه قدرت در حضور خدایان، شکارشاهی، خوش آمد گویی و دیگر جلوه‌های زندگی اشرافی را در دل کوهستان به نمایش گذاشته است.

**چهار طاقی خیرآباد

در دوران ساسانی بخشی از تاریخ و تمدن کهن مردم این مرز و بوم، بر بلندای چهار طاقی خیر آباد نقش بسته است.
در درون این چهارطاقی که ایستاده بخشی از آسمان از درون دریچه این چهار طاقی دیده می شود.
در این مجموعه و در نزدیکی چهارطاقی خیرآباد، بقایای پلی تاریخی هم دیده می شود که عظمت تاریخ و تمدن این منطقه را به رخ بینندگان می کشد.

**پل و قلعه دختر

یکی از معروف ترین جاذبه های گردشگری کهکیلویه و بویر احمد مجموعه پل و قلعه تاریخی دختر است.
در کنار روستای قلعه دختر، باقی مانده های پل و قلعه ای تاریخی، نشان از سخت کوشی و همت مردم این سرزمین دارد.
پل قلعه دختر بر روی رودخانه مارون است که با نگاه به آن، می توان نقش بزرگی را که در دوران خود داشته احساس کرد.
قلعه دختر نیز بر روی تپه ای مرتفع تر از نقاط دیگر ساخته شده و می توان تمام مناظر اطراف را از آن مشاهده کرد.
هرچند اکنون در قلعه کسی زندگی نمی کند، اما وقتی در میانه حیاط بزرگ قلعه لحظه ای درنگ می کنی و به اتاق های اطراف آن می نگری، احساس می کنی که هنوز هم قلعه سرشار از زندگی است.
قلعه رئیسی بزرگترین قلعه منطقه است که به لحاظ هنر و معماری در نوع خود مثال زدنی است.

** مجموعه تاریخی خیرآباد

مجموعه آثار تاریخی منطقه خیرآباد یادگار ۳۵۰ سال شکوه و رونق اقتصاد کشور در ایران باستان است.
این اثر تاریخی شامل پل‌ها و چهارطاقی‌هایی برای سهولت عبور کاروانیان در جاده ارتباطی گچساران به بهبهان احداث شده است.
چهارطاقی خیرآباد بنا به اقوال مشهور آتشکده بوده است.
پل‌ها نیز برای عبور آب، اسکان کاروان‌ها و تردد ساخته شده است.
این سازه‌ها در جاده ارجان که دروازه تجارت ایران از خلیج فارس به جاده ابریشم بود در دوره اردشیر بابکان احداث شده است.
چهارطاقی در معماری به کالبدی با زمینه چهارگوش و پوشش گنبدی، متشکل از چهار پایه و یک طاق گنبدی بر روی آن با چهار ورودی طاق دار گفته می‌شود.
هر چهار پایه و چهارطاق این بنا سالم هستند.
مصالح اصلی به کار رفته در ساخت این بنا، سنگ، گچ و لاشه است که در طول صدها سال گنبد بزرگ و حجیم بنا را حفظ کرده است.
چهارطاقی خیرآباد با چهار فیل گوش پوشیده و طاق روی آن احیا شده است و علاوه براین بنا، در اطراف آن تأسیسات دیگری نیز دیده می‌شود.
این بنای تاریخی در فاصله ۵۰ کیلومتری از شهر دوگنبدان به سمت بهبهان در منطقه خیر آباد و در یک کیلومتری شمال روستای ده جلیل و در مسیر راه شاهی آن دوران در جانب چپ رودخانه خیرآباد قرار دارد.
مدیر کل میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت : از ابتدای تعطیلات نوروزی امسال تاکنون ۴۲۰هزار و ۸۴۰ نفر از جاذبه ها و مناطق گردشگری استان دیدن کرده اند.
محمود باقری تعداد گردشگران اسکان یافته در کهگیلویه و بویراحمد را ۳۳۱ هزار ۳۴۶ نفر اعلام کرد.
وی بیان کرد:در روز چهارم فروردین ماه ۹۰ هزار و ۸۰۲ نفر در استان کهگیلویه و بویراحمد اقامت و اسکان داشته اند.
وی ادامه داد: پر بازدید ترین جاذبه های گردشگری استان در روز چهارم فروردین ماه بارگاه بی بی حکیمه (س) با ۱۱ هزار و ۵۰۰ نفر، رود رونه هشت هزارنفر بازدید کننده و چشمه بلقیس چرام با پنج هزار و ۵۰۰ نفر گزارش شده است.
وی ابراز داشت: اداره کل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد در شهرستان های هشت گانه استان با اجرای برنامه های شاد و فرهنگی جشن های بهاری برگزار می کند.
باقری گفت:این جشن ها از امروز پنجم تا ۹ فروردین به ترتیب در شهرستان شهرستان لنده، شهرستان دهدشت ، شهرستان چرام، شهرستان باشت و شهرستان گچساران برگزار خواهد شد.
وی ادامه داد:جشن بهاری شهرستان دنا ۱۳فروردین و شهرستان بویراحمد ۱۴فروردین برگزار می شود.
از ۲۸ اسفند تا ۱۳ فروردین سال ۹۷ یک میلیون و ۸۰ هزار و ۵۵۳ نفر اقامت‌ کننده، یک میلیون و ۸۴۳ هزار و ۱۳۴ نفر بازدید کننده در استان ثبت شد.
استان کهگیلویه و بویراحمد را به دیار آریوبرزن می‌شناسند.
کهگیلویه و بویراحمد بیش از ۷۵۰ اثر ملی در فهرست آثار ملی دارد.
آبشار یاسوج، چشمه بلقیس چرام، گردنه شلالدون، رود رونه، آبشار کمردوغ، برم الوان و سواحل سد کوثر از مهمترین جاذبه های طبیعی کهگیلویه و بویراحمد است.
کهگیلویه و بویراحمد با ۷۲۰ هزار نفر جمعیت در جنوب غربی ایران قرار دارد و این استان بیش از ۱۶ هزار کیلومتر مربع مساحت دارد.