سهم استان‌ها از بودجه 97 چقدر است

جواد #شرف‌خانی. #تحلیلگر مسائل #اقتصادی در روزنامه شرق نوشت: در حالی لایحه بودجه ۱۳۹۷ تنظیم شده که شکاف طبقاتی و نابرابری‌های اجتماعی در میان مردم و نیز مناطق مختلف کشور به‌عنوان یک #معضل اساسی بر تارک اقتصادی ایران هویداست.

برقراری #عدالت نسبی در نگاه به توسعه متوازن در مناطق و استان‌ها در دهه‌های اخیر همواره توجه ارکان مختلف نظام و نیز #برنامه‌ریزان و #پژوهشگران اقتصادی و اجتماعی را به خود معطوف کرده و تاکنون تلاش‌های چشمگیری در راستای کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای در کشور صورت گرفته و بدون‌تردید این تلاش‌ها در بهبود شاخص‌های اجتماعی استان‌ها و مناطق محروم تأثیرگذار بوده‌اند. در این نوشتار سعی شده است به بررسی درآمدها و اعتبارات استانی به‌ صورت مختصر پرداخته شود.

در لایحه بودجه حدودا ٧۵ درصد از منابع عمومی (سه‌هزار‌و ٨٠٣ میلیارد) مربوط به منابع ملی با رقمی معادل دو‌هزار‌و ٧۴٠ هزار میلیارد ریال است و باقی‌مانده آن به میزان ٢۵ درصد، معادل ۹۴۰ هزار میلیارد ریال، سهم درآمدهای استانی است که مهم‌ترین آنها درآمدهای مالیاتی است. در  این لایحه پنج استان ٧٠ درصد از درآمدهای استانی را تأمین می‌کنند که عبارت‌اند از: استان تهران ۵١ درصد، استان اصفهان ٧ درصد، استان خوزستان ۵ درصد، استان خراسان رضوی ۴ درصد و استان هرمزگان ٣ درصد و نکته جالب این است که سهم پنج استانی که کم‌ترین درآمد استانی را دارند، کمتر از یک‌و‌نیم درصد و حدود ۱۴ هزار میلیارد ریال است که عبارت‌اند از: استان خراسان شمالی، خراسان جنوبی، چهارمحال‌و‌بختیاری، کهگیلویه‌وبویراحمد و ایلام. با‌این‌حال استان تهران با ۴٧٩ هزار میلیارد ریال بیشترین و استان ایلام با دو‌هزار‌و ١٠٣ میلیارد ریال کمترین سهم از تأمین درآمدهای استانی را دارند و از نظر سرانه، استان تهران با ٣٧‌میلیون‌و ۶٩٠ هزار ریال به ازای هر شهروند در جایگاه اول و استان سیستان‌و‌بلوچستان با دو‌میلیون‌و ٢٨ هزار ریال در رتبه آخر است. استان ایلام که از نظر مبلغ، رتبه آخر را دارد، در این شاخص رتبه ٢١ و سرانه هر شهروند ایلامی سه‌میلیون‌و ۵٨٣ هزار ریال است.

این نشان می‌دهد که #سرانه #مشارکت #ایلامی‌ها نزدیک به ۷۷ درصد بیش از سرانه مشارکت آخرین استان است؛ بنابراین استان ایلام نه‌تنها از استان‌های محروم بلکه حتی از استان‌های برخوردار نظیر همدان، اردبیل، کرمانشاه، آذربایجان غربی، کردستان و گلستان مشارکت بیشتری در تأمین منابع دولت دارد.

این حس تعلق و وابستگی به روند توسعه و این نگرش و روحیه مشارکتی در میان مردم یک استان محروم می‌تواند به‌عنوان یک سرمایه اجتماعی مورد توجه مسئولان قرار گیرد. البته در لایحه بودجه ۹۷ ما شاهد توجه به استان‌های محروم هستیم! ارقام مندرج در این لایحه نشان می‌دهد ضریب بازگشت درآمدهای استانی درحالی‌که برای استان‌هایی مانند #قزوین، #مرکزی، #یزد، #البرز ، #بوشهر، هرمزگان اصفهان و تهران زیر صد و برای استان ایلام بیشترین یعنی ۵۱۶ اعمال شده است، به آن معناست که دولت بیش از ۵ برابر درآمدهای استانی تقریبا معادل ١١ هزار میلیارد ریال به این استان بر‌می‌گرداند.

مجموع درآمدهای اختصاصی پیش‌بینی‌شده در لایحه سال ١٣٩٧ مبلغ ١٣‌هزار و ٢٨٠ میلیارد ریال است که استان تهران با رقم سه‌ هزار میلیارد ریال بیشترین و سهم استان ایلام با رقم ۴٢‌هزار و ٣١٠ میلیون ریال کمترین سهم از درآمدهای اختصاصی را به خود اختصاص داده است.

متوسط سرانه اعتبارات هزینه‌ای استانی در کشور حدودا هفت میلیون ریال است که از تقسیم بودجه هزینه‌ای استانی بر تعداد ساکنان به دست می‌آید. بیشترین سرانه اعتبارات هزینه‌ای متعلق به استان ایلام است که رقم آن بیش از دو برابر متوسط کشور است. سرانه استان ایلام ١۴میلیون‌ و ۴٠٠ هزار ریال با مبلغ هشت‌ هزار‌ و ۴۵۴ میلیارد ریال است. مجموع اعتبارات هزینه‌ای استانی کشور ۵۵٠‌هزار‌ و ٧۴۴ میلیارد ریال است که استان تهران با ۵۶‌هزار‌ و ٧۴٨ میلیارد ریال دارای سرانه اعتبارات هزینه‌ای به مبلغ چهار‌ میلیون‌ و ۴٣١ هزار ریال و کمترین میزان سرانه را به خود اختصاص داده است.