مناسب سازی شهری یک پیشنهاد نیست؛ یک الزام است!
مقررات و ضوابط لازم الاجرای مناسبسازی مراجعه کنید:
قوانین و مقررات ملی
قوانین بینالمللی
قوانین و مقررات تهران
در اینجا میتوانید به فهرستی از قوانین، مقررات و ضوابط لازم الاجرای مناسبسازی مراجعه کنید:
قوانین و مقررات ملی
قوانین بینالمللی
قوانین و مقررات تهران
الف) قوانین و مقررات ملی
۱) سیاستهای کلی نظام
مرجع صدور: مقام رهبری
ماده قانونی: بند ۱۱ بخش شهرسازی و بند ۹ بخش ایثارگران
تاریخ: ۲۹/ ۱۱/ ۱۳۸۹
توضیحات: رعایت نیاز و آسایش جانبازان و معلولان در طراحی فضای شهری و اماکن عمومی.
مناسبسازی بناها و مراکز خدمات عمومی، معابر شهری، مراکز اداری، تفریحی و ورزشی و وسائط نقلیه عمومی با وضعیت جسمی جانبازان و ناتوانان جسمی و حرکتی، منطبق بر معیارهای مطلوب.۲) تصویبنامه در خصوص تشکیل ستاد هماهنگی مناسب سازی کشور
مرجع صدور: هیئت وزیران
ماده قانونی: مواد دو و سه
تاریخ: ۱۰/ ۳/ ۱۳۹۴
توضیحات: دستگاه های متولی صدور مجوز مربوط مکلفند با رعایت قوانین و مقررات مربوط، ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای افراد دارای معلولیت و استانداردهای مناسب سازی را در شرایط و الزامات صدور مجوز لحاظ نمایند.
وزارت راه و شهرسازی موظف است در کلیه طرح های آماده سازی و اجرای مجتمع های مسکونی به صورت انبوه و نیز طراحی و اجرای شهرهای جدید، ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای افراد دارای معلولیت را رعایت نماید.۳) قانون جامع حمایت از حقوق معلولان
مرجع صدور: مجلس شورای اسلامی
ماده قانونی: ماده ۲ و چهار تبصره آن – و نیز تبصره ماده ۴
تاریخ: ۱۶/ ۲/ ۱۳۸۳
توضیحات: کلیه وزارتخانهها، سازمانها و مؤسسات و شرکتهای دولتی و نهـــادهای عمومی و انقلابی موظفند جهت در طراحی، تولید و احداث ساختمانها و اماکــن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل نمایند که امـکان دسترسی و بهرهمندی معلولان همچون افراد عادی فراهم گردد.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تربیت بدنی و شهرداریها موظفند کتابخانه، اماکن ورزشی، پارک و اماکن تفریحی خود را به نحوی احداث و تجهیز نمایند که امکان بهرهمندی معلولان فراهم گردد.۴) آییننامه اجرایی ماده دوم قانون جامع حمایت از معلولان
مرجع صدور: هیئت وزیران
ماده قانونی: کل آئیننامه | اصلاح آییننامه
تاریخ: ۹/ ۳/ ۱۳۸۴ | ۷/ ۱۲/ ۱۳۹۰
توضیحات: دستگاهها موظفند در طی یک برنامه سه ساله از زمان تصویب و ابلاغ این آییننامه هر سال حداقل سی درصد از ساختمانهای عمومی وابسته را برای استفاده معلولان، مناسبسازی نمایند.۵) ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای افراد معلول جسمی – حرکتی
مرجع صدور: شورای عالی شهرسازی و معماری ایران | سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور
ماده قانونی: کل آئین نامه
تاریخ: ۳/ ۸/ ۱۳۶۸ و ویرایش شده در ۲۲/ ۹/ ۱۳۷۸
توضیحات: از این تاریخ در کلیه طرحهای آتی و در دست تهیه شهرسازی، شهرکسازی و مجتمعهای مسکونی و ساختمانی سراسر کشور اعم از اینکه توسط دستگاههای دولتی و وابسته به دولت و شهرداریها و یا بخش خصوصی تهیه گردند، رعایت ضوابط موضوع فصل اول مجموعه پیوست که شامل ضوابط برنامهریزی و طراحی برای تسهیل حرکت معلولین در سطح شهر است الزامی بوده و کلیه مراجع مسئول تهیه بررسی و تصویب و اجرای طرحهای توسعه شهری، شهرکسازی و مجتمعهای ساختمانی و مسکونی موظفند در مراحل مختلف تصویب و صدور پروانه و نظارت ضوابط مذکور را رعایت نمایند.۶) قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران
مرجع صدور: مجلس شورای اسلامی
ماده قانونی: بند ب ماده ۱۶۹
تاریخ: ۱۵/ ۱۰/ ۱۳۸۹
توضیحات: شورای عالی شهرسازی و معماری موظف است طرحهای مناسبسازی ساختمانها و فضاهای شهری و روستایی برای معلولین جسمی و حرکتی را بررسی، تهیه و تدوین نماید. شهرداریها و دهیاریها موظفند بر اساس ضوابط و طرحهای موضوع این بند، نسبت به مناسبسازی معابر و فضاهای عمومی شهری و روستایی اقدام نمایند.۷) قانون برنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران
مرجع صدور: مجلس شورای اسلامی
ماده قانونی: ماده ۳۰، بند دوم
تاریخ: ۱۱/ ۶/ ۱۳۸۳
توضیحات: دولت موظف به مناسبسازی فضاهای شهری و روستایی برای جانبازان و معلولین جسمی ـ حرکتی و اعمال این ضوابط در اماکن و ساختمانهای عمومی و دولتی تا پایان برنامه چهارم بود.۸) قانون برنامه سوم توسعه جمهوری اسلامی ایران
مرجع صدور: مجلس شورای اسلامی
ماده قانونی: بند ج ماده ۱۹۳
تاریخ: ۱۷/ ۱/ ۱۳۷۹
توضیحات: به منظور ارتقاء سطح کیفی و کمی خدمات توانبخشی و دسترسی آحاد مردم به این خدمات با هدف تساوی فرصتها و مشارکت معلولین در جامعه، مناسبسازی اماکن عمومی (خصوصی و دولتی) در طول برنامه سوم صورت میگیرد.۹) لایحه حمایت از سامانه حمل و نقل ریلی شهری و حومه
مرجع صدور: مجلس شورای اسلامی
ماده قانونی: تبصره ماده ۲
تاریخ: ۲۲/ ۵/ ۱۳۸۵
توضیحات: اتخاذ تدابیر خاص به منظور حمل و نقل آسان افراد ناتوان و معلول در معابر، شبکه حمل و نقل و محیطهای شهری در شهرهای بالای پانصد هزار نفر جمعیت در چارچوب این طرحها منظور میگردد.۱۰) دستورالعمل نحوه واگذاری اتوبوس از وزارت کشور به اتوبوسرانی شهرها و بهرهبرداری آن
مرجع صدور: هیئت وزیران
ماده قانونی: ماده ۹ بند سوم
تاریخ: ۵/ ۹/ ۱۳۸۵
توضیحات: شهرداریهای شهرهای دارای سامانه اتوبوسرانی موظف به استفاده از اتوبوس کمارتفاع یا قابل استفاده معلولان و سایر روشهای نوین یا بهینه بهرهبرداری هستند.۱۱) دستورالعمل اجرایی اصلاح ساختار سامانههای حمل و نقل عمومی و ساماندهی حمل و نقل درون شهری
مرجع صدور: هیئت وزیران
ماده قانونی: ماده ۴، تدابیر بخش الف، بند ۲۶
تاریخ: ۱۰/ ۲/ ۱۳۸۵
توضیحات: شهرداریها موظفند تدابیر زیر را انجام و گزارش آن را هر سه ماه یکبار به شورای عالی و سازمان مدیریت و برنامهریزی استان ارایه نمایند: ساماندهی معابر برای تردد عابر پیاده و افراد کمتوان به ویژه معلولان.۱۲) قانون کار
مرجع صدور: مجلس شورای اسلامی و مجمع تشخیص مصلحت نظام
ماده قانونی: تبصره دوم ماده ۱۱۹
تاریخ: ۲۹/ ۸/ ۱۳۶۹
توضیحات: دولت موظف است تا معلولین را مورد حمایت قرار داده و نسبت به رفع موانع معماری در کلیه مراکز موضوع این ماده و تبصرهها که معلولین در آنها حضور مییابند، اقدام نماید.۱۳) بخشنامه وزارت کشور
مرجع صدور: معاونت هماهنگی امور عمرانی وزارت کشور
شماره بخشنامه: ۳۳/ ۳/ ۴۴۲۶
تاریخ: ۲/ ۳/ ۱۳۷۰
توضیحات: از معاونان عمرانی استانداریهای سراسر کشور میخواهد ضمن تأکید بر اجرای مصوبات سال ۱۳۶۸ ترتیبی اتخاذ نمایند تا طی سال ۱۳۷۰ پارکهای شهر با هدف قابل دسترسی شدن برای معلولین و جانبازان مناسبسازی گردد.۱۴) آییننامه اجرایی تأسیس استخرهای شنا
مرجع صدور: هیئت وزیران
ماده قانونی: هدف آییننامه
تاریخ: ۱۵/ ۲/ ۱۳۶۴
توضیحات: ایجاد تأسیسات ورزش شنای مورد نیاز کشور با استفاده از سرمایه گذاری های بخش خصوصی و کمکهای دولتی به منظور آموزش، گسترش و تعمیم ورزشهای آبی و بهرهگیری از اثرات این ورزشها در تأمین سلامتی و نشاط و ایجاد آمادگیهای بدنی و درمان معلولیتهای جسمی.
ب) قوانین و مقررات بینالمللی
۱) کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت
مرجع صدور: سازمان ملل متحد | مجلس شورای اسلامی
ماده قانونی: ماده ۴ بند ج و چ – و نیز مواد ۵ و ۹
تاریخ: ۱۳/ ۹/ ۱۳۸۷
توضیحات: دولتهای عضو متعهد میگردند برای تواناسازی افراد دارای معلولیت جهت مستقل زندگی نمودن و مشارکت کامل در تمامی جنبههای زندگی، تدابیر مناسبی را جهت تضمین دسترسی افراد دارای معلولیت بر مبنای برابر با سایرین به محیط فیزیکی، ترابری، اطلاعات و ارتباطات از جمله نظام و فناوری اطلاعات و ارتباطات و سایر تسهیلات و خدمات ارائـه یا فراهـم گردیده جهت عمـوم در مناطق شهـری و روستـایی اتخاذ خواهند نمود.۲) کنوانسیون حقوق کودک
مرجع صدور: سازمان ملل متحد | مجلس شورای اسلامی
ماده قانونی: ماده ۲۳، بند اول
تاریخ: ۱/ ۱۲ /۱۳۷۲
توضیحات: کشورهای طرف کنوانسیون اذعان دارند کودکی که ذهناً یا جسماً دچار نقص است باید در شرایطی که متضمن منزلت و افزایش اتکاء به نفس باشد و شرکت فعال کودک در جامعه را تسهیل نماید، رشد یافته و از یک زندگی آبرومند و کامل برخوردار گردد.۳) توصیهنامه بینالمللی شماره ۹۹ در خصوص تجدید تربیت و آموزش حرفهای معلولین
مرجع صدور: مجلس شورای ملی
ماده قانونی: بند ب ماده ۳۰
تاریخ: ۸/ ۷/ ۱۳۳۸
توضیحات: به منظور ایجاد حداکثر فرصتها و امکانات برای اشخاص معلول جهت تهیه و حفظ مشاغل مناسب اقداماتی باید با همکاری نزدیک سازمان های کارفرمایان و کارگران انجام گیرد. ازجمله: اصلاح و بهبود شرایط کار متضمن تعدیل و اصلاح ماشینآلات و تجهیزات از نظر تسهیل اشتغال کارگران معلول.
۱) برنامه پنج ساله اول شهر تهران
مرجع صدور: شورای اسلامی شهر تهران
ماده قانونی: بند ۵۹
تاریخ: اردیبهشت ۱۳۸۸
توضیحات: به منظور تأمین امنیت و سلامت شهروندان با اولویت حرکت جانبازان، معلولین و سالمندان، شهرداری تهران موظف است با توجه به مفاد مصوبات شورای اسلامی شهر تهران و سایر قوانین و مقررات موضوعه نسبت به ارائه برنامه اجرایی مشخص حداکثر ظرف مدت شش ماه در خصوص ساماندهی شبکههای دسترسی مناسب و حرکت پیاده برای تردد آرام و ایمن در محلات و بین محلات، اقدام نماید.۲) مناسبسازی فضاهای شهری برای جانبازان و معلولین جسمی و حرکتی
مرجع صدور: شورای اسلامی شهر تهران
ماده قانونی: ماده واحده و چهار تبصره.
تاریخ: ۱۴/ ۴/ ۱۳۸۴
توضیحات: از تاریخ ابلاغ این مصوبه حداکثر ظرف مدت دو سال نسبت به انجام موارد، اقدامات لازم را معمول نمایند.۳) الحاق دو بند ذیل ماده واحده مصوبه مناسبسازی فضاهای شهری برای جانبازان و معلولین جسمی و حرکتی
مرجع صدور: شورای اسلامی شهر تهران
ماده قانونی: دو بند
تاریخ: ۱۰/ ۷/ ۱۳۸۶
توضیحات: فضاهای فرهنگی، ورزشی و تفریحی متعلق به شهرداری تهران به جهت ارائه خدمات تخصصی تر به جانبازان و معلولین جسمی و حرکتی ایجاد و توسعه، بازسازی و آمادهسازی و تجهیز شوند.۴) مناسب سازی معابر، پارک ها و ساختمان های عمومی
مرجع صدور: معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران
شماره بخشنامه: ۱۶۴۷/ ۷۰
تاریخ: ۲/ ۲/ ۱۳۸۶
توضیحات: در طراحی و اجرای اماکن عمومی، معابر و کلیه پروژههای عمرانی رعایت مجموعه ضوابط و مقررات معماری و شهرسازی برای افراد معلول جسمی و حرکتی ویرایش دوم تهیه شده توسط مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی میباشد.
از تاریخ ابلاغ این بخشنامه، اداره کل هماهنگی از تحویل موقت کلیه پروژههایی که بعد از دستورالعملهای صادره، ضوابط و مقررات معماری و شهرسازی برای افراد معلول را رعایت ننمودهاند خودداری خواهد نمود.۵) بخشنامه شهردار تهران به کلیه معاونان، مشاوران، شهرداران مناطق ۲۲ گانه و سازمانها و شرکتهای تابعه شهرداری
مرجع صدور: شهردار تهران
تاریخ: ۱۰/ ۱۰/ ۱۳۸۴
توضیحات: دستور مناسبسازی فضاهای شهری تهران حداکثر تا پایان سال ۱۳۸۵.
همچنین بر اساس این بخشنامه، کنترل آییننامه در صدور هرگونه مجوز ساخت و ساز و گواهی پایان کار ضروری است.۶) الزام اداره کل تربیت بدنی استان تهران به تهیه و ارائه لایحه برنامه جامع مدیریت پایدار ورزش شهر تهران با همکاری شهرداری تهران
مرجع صدور: شورای اسلامی شهر تهران
ماده قانونی: پیوست مصوبه
تاریخ: ۲۴/ ۳/ ۱۳۸۸
توضیحات: اعمال توجه ویژه به ورزش افراد معلول در فضاهای سالم و طبیعی.۷) ضوابط و مقررات احداث هتل و هتل آپارتمان ها
مرجع صدور: اتحادیه هتلها و هتل آپارتمان های تهران
ماده قانونی: بند ۶
تاریخ: ۶/ ۶/ ۱۳۸۷
توضیحات: رعایت ضوابط و استانداردهای مورد نظر برای تسهیل و امکان بهرهبرداری معلولین از تأسیسات هتل و هتلآپارتمان الزامی است.۸) رفاه معلولین و ایجاد تسهیلات لازم در زمینههای شهرسازی و معماری و رفع موانع در اماکن عمومی
مرجع صدور: معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران
شماره بخشنامه: ۴۱۰/ ۳۹۷۰۴
تاریخ: ۵/ ۹/ ۱۳۶۴
توضیحات: در خصوص رفاه معلولین و ایجاد تسهیلات لازم در زمینههای شهرسازی و معماری و رفع موانع در اماکن عمومی، به پیوست دستورالعملها و روشها و نقشههای اجرائی ضوابط ساختمانی و شهرسازی جهت معلولین که در این زمینه تهیه گردیده، به منظور رعایت نکات آن در امر صدور پروانه ساختمان اماکن عمومی ابلاغ میگردد.