قتل خاشقچی در بدترین زمان برای دولت ترامپ و احتمالا در بهترین زمان برای ایران روی داد. حدود سه هفته دیگر، دولت ترامپ قصد دارد تحریم‌های نفتی خود را علیه ایران اعمال کند. ترامپ حساب ویژه‌ای روی عربستان سعودی باز کرده است تا با افزایش سطح تولید نفت خود مانع از افزایش قیمت نفت شد. اما در صورتی که فشارها علیه ریاض به‌ خاطر قتل جمال خاشقچی همچنان ادامه داشته باشد، دولت سعودی دلیلی برای همراهی با سیاست تحریمی ترامپ نخواهد داشت و به جای آن ترجیح خواهد داد که از مواهب افزایش قیمت نفت و بالا رفتن درآمدهای نفتی خود استفاده کند.

عده‌ای از نمایندگان کنگره آمریکا خواهان مجازات دولت سعودی هستند. از سوی دیگر، فشار رسانه‌ها، اندیشکده‌ها و جریانات سیاسی نزدیک به حزب دموکرات نیز در آمریکا به بالاترین حد رسیده است. دموکرات‌ها از همان ابتدا مخالف «محمد بن سلمان»، ولیعهد سعودی بودند و به جای وی از «محمد بن نایف» حمایت می‌کردند. «محمد بن‌ سلمان»، به جای تکیه به هر دو حزب در آمریکا، ترجیح داد که به بخش‌هایی از جمهوری‌ خواهان و خصوصا چهره‌های سیاسی دولت ترامپ تکیه کند. وی به‌ویژه رابطه حسنه‌ای با «جرد کوشنر»، داماد ترامپ و مشاور ارشد او، شکل داد.
استراتژی ترامپ در پرونده خاشقچی چیست؟

استراتژی دولت ترامپ در قبال پرونده «جمال خاشقچی»، تاکنون این بوده تا از دولت سعودی بخواهد تا به‌صورت صوری انجام تحقیقات در مورد قتل وی را بپذیرد و در نهایت عنوان کند که «جمال خاشقچی در جریان بازجویی و توسط عوامل خودسر به قتل رسیده است». در واقع، دولت ترامپ به دنبال ماست‌مالی کردن قتل خاشقچی است تا از این طریق، رابطه راهبردی آمریکا و عربستان، در این «مقطع حساس» که آمریکا به دنبال افزایش فشارها بر ایران است، آسیب نبیند. اما رسانه‌های آمریکایی از هم‌اکنون این استراتژی را شناسایی کرده‌اند و تلاش در جهت تضعیف احتمال موفقیت آنان را آغاز نموده‌اند.

علاوه بر رسانه‌ها، شرکت‌های بزرگ در دنیا نیز فشار به عربستان را آغاز کرده‌اند و شرکت‌هایی نظیر گوگل، فورد، اوبر و غیره و همچنین چندین بانک بزرگ بین‌المللی اعلام کرده‌اند که در کنفرانس سرمایه‌گذاری «داووس صحرا» که قرار است ظرف روزهای آینده در عربستان برگزار شود، شرکت نمی‌کنند.

 ایران در چه صورتی برنده پرونده خاشقچی خواهد بود؟

اما بزرگ‌ترین ضربه به استراتژی ترامپ، در صورتی وارد خواهد شد که در سه هفته آینده، جمهوری‌ خواهان در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا شکست بخورند و کنترل کنگره را به دموکرات‌ها واگذار کنند. در این صورت، احتمالا دموکرات‌ها تمام تلاش خود را به‌کار خواهند برد تا در مورد سرمایه‌ گذاری‌ های «جرد کوشنر»، داماد ترامپ، در عربستان سعودی و رابطه وی با «محمد بن سلمان» تحقیق کنند. دموکرات‌ها در صورت پیروزی در انتخابات کنگره، یک‌بار دیگر پرونده خاشقچی را به جریان خواهند انداخت و از آن برای تضعیف «محمد بن سلمان»، و حتی زمین زدن و برکناری وی از ولیعهدی، استفاده خواهند کرد. این بهترین سناریویی است که می‌تواند برای ایران روی دهد. در واقع، در صورت وقوع این سناریو، ایران برنده اصلی پرونده جمال خاشقچی خواهد بود و بزرگ‌ترین ضربه بر طرح تحریمی دولت ترامپ وارد خواهد شد.

در صورتی که دموکرات‌ها در انتخابات کنگره پیروز نشوند، ترامپ همچنان بر استراتژی ماست‌مالی کردن قتل خاشقچی اصرار خواهد ورزید و این‌قدر این استراتژی را دنبال خواهد کرد تا بالاخره رسانه‌های آمریکایی موضوع قتل وی را فراموش کنند. شرکت‌های بین‌المللی نیز که منافع بسیاری در عربستان دارند، در نهایت در چارچوب این سناریو، ضدیت با دولت سعودی را کنار خواهند گذاشت و همچون گذشته با محمد بن سلمان همکاری خواهند کرد.

در واقع، در پرونده قتل خاشقچی، برای ایران همه چیز به انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا گره خورده است: در صورتی که دموکرات‌ها در انتخابات پیروز شوند، ایران برنده نهایی خواهد بود و سوراخی بزرگ در تور تحریمی دولت ترامپ ایجاد خواهد شد و در صورتی که کنترل کنگره همچنان در دست جمهوری‌خواهان باشد، ترامپ در نهایت موفق خواهد شد قتل خاشقچی را ماست‌مالی کرده و همراهی عربستان با تحریم نفتی ایران را به‌دست آورد.

پافشاری ترامپ به اتحاد با سعودی‌ها

در حالیکه اغلب مقامات آمریکایی معتقدند که واشنگتن باید ریاض را به دلیل ماجرای «جمال خاشقجی» تنبیه کند «دونالد ترامپ» رئیس جمهور این کشور پس از معامله‌ای که با آل سعود در خصوص این مسئله داشت ریاض را متحد واشنگتن در برابر ایران خواند. ترامپ در مصاحبه با فاکس نیوز در این رابطه گفت: عربستان سعودی متحد آمریکا علیه ایران، علیه موشک‌ها، و علیه تلاش‌های آن‌ها برای کنترل خاورمیانه است. بنابراین عربستان سعودی برای من متحد بسیار بزرگی بوده، آن‌ها سرمایه‌گذاری عظیمی کرده‌اند. آن‌ها در حال نبرد با ترور هستند.

ترامپ ۲۴ مهر ماه در پاسخ به پرسش‌های «تریش رگان»، مجری شبکه فاکس، در مورد جریان ناپدید شدن جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد ولیعهد عربستان، گفت: اگر پادشاه و ولیعهد عربستان  اطلاع داشتند، این بد است. اگر نمی‌دانستند چیزهای بدی ممکن است اتفاق بیافتد. با ولیعهد عربستان سعودی صحبت کردم. او به کلی داشتن هر گونه اطلاعی درباره آنچه در کنسولگری شان در ترکیه رخ داده را تکذیب می‌کند.

رئیس‌جمهوری آمریکا در ادامه اظهاراتش با اشاره به سفارش تسلیحاتی گسترده عربستان سعودی از ایالات متحده، و اینکه این سفارش بزرگ فرصت‌های شغلی زیادی در ایالات متحده ایجاد کرده گفت: حالا آدم‌ها می‌گویند ما از تو می‌خواهیم این سفارش را لغو کنی.

خوب آیا این به معنی آسیب زدن به کشور خودمان نیست؟ آن‌ها می‌گویند آمریکا به ما [جنگ‌افزار] نمی‌فروشد، پس ما از چین یا روسیه می‌خریم. البته کشورهای دیگری هم هستند. باید هوشیارانه عمل کنیم.