بحران ارزی یا واقعی شدن قیمت؟ دلار به ۶۰۰۰ تومان رسید

افزایش قیمت ارز در ایران خرید و فروش ارز در بسیاری از صرافی های تهران را روز گذشته متوقف کرد و تازه ترین خبرها گویای معامله دلار در بازار تهران با قیمت ۶۰۰۰ تومان می باشد.

چون در دولت احمدی نژاد دلار سه برابر شد و در دولت روحانی هنوز دلار دو برابر نشده

حسن روحانی رئیس جمهوری ایران در اوایل بهمن ۱۳۹۶ در گفتگویی تلویزیونی درباره قیمت دلار گفته بود که «مردم خیالشان از بابت دلار راحت باشد.» در زمانی که حسن روحانی به مردم اعلام کرد که خیالشان از قیمت دلار راحت باشد، دلار در قیمت ۴۵۰۰ تا ۴۷۰۰ تومان معامله می شد و امروز دوشنبه ۲۰ فروردین دلار در قیمت ۶۰۰۰ تومان معامله می شود. به عبارت دیگر قیمت دلار در کمتر از ۳ ماه، ۲۱ درصد افزایش یافته است.

از زمان روی کار آمدن دولت حسن روحانی در سال ۱۳۹۲ که قیمت دلار حدود ۳۰۰۰ تومان بود تا چند ماه گذشته تلاش می شد که قیمت ارز اصلی خارجی کنترل شود اما از تابستان ۱۳۹۶ همه شواهد نشان می داد که قیمت دلار موجی افزایشی را در پیش دارد.

با این حال افزایش قیمت ارز در تمامی دولت های بعد از انقلاب قابل مشاهده است. پس از سال‌های جنگ و سیاست ویژه اقتصادی، قیمت دلار در سال‌های ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی، ۴ برابر افزایش یافت. در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی نرخ برابری ریال و دلار حدودا دو برابر شد و در ۸ سال دولت محمود احمدی نژاد همین نرخ تا سه برابر افزایش یافت.

با این حال با نگاهی خام به نمودارهای دولت‌های مختلف نمی‌توان گفت که چون در دولت احمدی نژاد دلار سه برابر شد و در دولت روحانی هنوز دلار دو برابر نشده پس وضعیت اقتصادی -سیاسی آنچنان وخیم نیست.

شرایط سیاسی و اقتصادی دولت احمدی نژاد باضافه برنامه افزایش نقدینگی با اجرای سیاست هدفمندی یارانه ها و همچنین تحریم های شدید علیه ایران از جمله عوامل افزایش قیمت ارز بودند اما دولت روحانی که به نظر می رسید با برجام و حل شدن موانع فروش نفت درآمد ارزی بیشتری کسب کرده و سیاست ویژه اقتصادی ایی نیز که همچون هدفمندی یارانه ها نقدینگی را افزایش دهد به اجرا نگذاشته است، شاهد افزایش شدید قیمت ارز در یک بازه زمانی کوتاه مدت است.

در تحلیل چرایی افزایش شدید قیمت ارزی در بین نزدیکان دولت روحانی دو دیدگاه مطرح شده است

دیدگاه نخست به کسانی چون مسعود نیلی، اقتصاددان و دستیار ویژه حسن روحانی در امور اقتصادی تعلق دارد که حامی واقعی شدن قیمت ارز هستند و معتقدند که دولت قیمت ارز را سال‌ها ثابت نگاه داشته است اما اکنون دیگر نمی‌توان از ثابت نگاه داشتن قیمت ارز دفاع کرد. از این منظر افزایش قیمت ارز در وضعیتی که دیگر دولت اصراری بر ثابت نگه داشتن قیمت ندارد امری طبیعی است و این دولت است که با عرضه برنامه ریزی شده تلویحا از افزایش قیمت حمایت می کند.

دیدگاه دوم به افرادی چون حسام الدین آشنا مشاور حسن روحانی تعلق دارد که افزایش قیمت دلار را موضوعی امنیتی می پندارند. آشنا در توئیتی افزایش قیمت ارز را «بحران سازی» ارزیابی کرده که به دستهایی خارج از کشور در استانبول، اربیل و دوبی مرتبط است.

با اینکه هنوز سهم عوامل اقتصادی و سیاسی در افزایش قیمت ارز مشخص نیست و هیچ مقام دولتی هم در اینباره گزارش دقیقی ارائه نمی کند، با این حال صندوق بین المللی پول اعلام کرده است که دریک سال گذشته ۲۷ میلیارد دلار سرمایه از ایران خارج شده است که هنوز کسی در دولت در این مورد اظهار نظری نکرده است.

افزایش قیمت ارز تاثیرات مستقیمی بر برخی از گروههای آسیب ‍پذیر جامعه خواهد داشت. این موضوع باعث می شود که بسیاری از گروههای اجتماعی از جمله کارگران و طبقات پایین و متوسط جامعه با کاهش ارزش پول ملی، قدرت خریدشان را از دست می دهند. از سوی دیگر بیمارانی که به داروهای وارداتی وابسته اند در این شرایط نگرانی بیشتری خواهند داشت.

مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های مخاطبین کرونا نیوز است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. می توانید با ارسال یادداشت خود، این مطلب را تأیید یا نقد کنید.