مروری بر زندگی پر فراز و نشیب هاشمی رفسنجانی؛ از کودکی تا مبارزه و ورود به سیاست

اکبر هاشمی رفسنجانی در سوم شهریور ماه سال ۱۳۱۳ هجری شمسی در روستای بهرمان شهرستان رفسنجان به دنیا آمد. خانواده‌ای وی پر جمعیت و نسبتاً ثروتمند بودند، پدرش میرزاعلی هاشمی بهرمانی و مادرش ماه‌ بی‌بی صفریان نام داشتند.

آیت الله هاشمی رفسنجانی تحصیل را در مکتب خانه‌ای در بخش نوق روستای بهرمان کرمان از سن ۵ سالگی آغاز کرد. پس از یادگیری دروس مقدماتی در سن ۱۴ سالگی برای تحصیل علوم دینی عازم قم شد. ۲ سال پس از ورود به حوزه نزد آیت‌الله بروجردی رفت و تحصیل را ادامه داد.

وی از محضر اساتید همچون حضرات آیات سید حسین طباطبایی بروجردی، امام خمینی (ره)، سید محمد محقق داماد، محمدرضا گلپایگانی، سید محمد کاظم شریعتمداری، امام موسی صدر، عبدالکریم حائری یزدی، شهاب ‌الدین نجفی مرعشی و محمد حسین طباطبائی تلمذ کرد.

اولین حرکت سیاسی هاشمی در اردیبهشت ۱۳۲۹  آغاز شد. وی تحت تاثیر تعلیمات امام خمینی(ره) به سیاست روی آورد و به مخالفت با حکومت محمد رضا شاه پهلوی پرداخت. با تبعید امام راحل ، نقش هاشمی در مبارزه با شاه و نمایندگی امام(ره) در داخل کشور پررنگ ‌تر شد.

همراهی با امام راحل و دیگر علما

آیت‌الله گلپایگانی در نوروز ۱۳۴۲ همزمان با سالروز شهادت امام جعفر صادق(ع)  مجلس عزایی در مدرسه فیضیه برپا کرد. عوامل رژیم پهلوی به این مجلس عزا حمله کردند. با بالاگرفتن اعتراضات علما، طلاب و مردم به حادثه فیضیه، رژیم شاه اقدام به دستگیری تعدادی از طلاب و اعزام آنها به سربازی کرد که هاشمی نیز با آنکه معافیت تحصیلی داشت اما او را بازداشت کرده و به خدمت اجباری فرستادند اما او ۶ ماه پس از خدمت فرار کرد.

اولین بازداشت هاشمی رفسنجانی در زمستان ۴۳ اتفاق افتاد. وی با گروه‌های مخالف رژیم شاهنشاهی نیز همکاری‌های زیادی داشت از جمله آن می‌توان به همکاری با گروه محمد بخارایی اشاره کرد. رژیم که به این همکاری پی برده بود، کوشش کرد تا مدرک و سندی در این زمینه بدست آورد و حتی با شکنجه دادن هاشمی تا سرحد مرگ نتوانست از وی اعترافی بگیرد.

حضور فعال در طول نهضت امام خمینی(ره)

آیت الله هاشمی در دوران پیش از انقلاب و در طول نهضت امام خمینی (ره) همواره در صحنه حضور داشت. نمونه بارز این حضور، حرکتی بود که وی به همراه دیگر علما در اعتراض به زندانی شدن امام راحل انجام داد. آنان با اجتماع در جلوی شهربانی، اعلام کردند یا امام(ره) را بدون قید و شرط آزاد کنید و یا اینکه ما را همانند ایشان به زندان بفرستید.

هاشمی همچنین در شکل گیری جامعه روحانیت مبارز که شبکه‌ای از روحانیون وفادار به اندیشه‌های امام راحل بود، نقش داشت. با پیروزی انقلاب اسلامی، وی به عضویت شورای انقلاب درآمد.

ششم مرداد ۶۸ هاشمی کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شد و با کسب ۹۴٫۳۸ درصد آرا پنجمین رئیس جمهور کشورمان شد. شعار دولت او سازندگی بود. ۲۱ خرداد ۷۲ هاشمی برای دومین بار کاندیدای انتخابات شد و توانست در جایگاه رئیس دولت ششم در پاستور بماند.

پیش از آن وی، اولین رئیس مجلس شورای اسلامی از سال ۵۹ تا ۶۸ بود. در طول جنگ ایران و عراق هاشمی به عنوان نماینده امام راحل در شورای عالی دفاع بود. رفسنجانی از سال ۶۸ تا زمان رحلت، ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را برعهده داشت.

مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی در همه ادوار مجلس خبرگان رهبری نمایندگی استان تهران را بر عهده داشت. وی رئیس هیئت مؤسس و هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی نیز بود.

عفت مرعشی همسر آیت الله هاشمی رفسنجانی از نوادگان سید محمد کاظم طباطبایی یزدی است، آنان در سال ۱۳۳۷ ازدواج کردند. حاصل این ازدواج ۵ فرزند به نام‌های فاطمه، محسن، فائزه، مهدی و یاسر است.