شاخص های اصلاح طلبی و اصولگرائی / وجوه افتراق آن با هم

از مفاهیم رایج در جامعه و ادبیات سیاسی امروز کشور که در رقابت و چالش با یکدیگر می باشند، اصولگرایی و اصلاح طلبی است. هر چند اصولگرایی در ذات خود در تقابل با اصلاح طلبی قرار ندارد و اصلاح طلب حقیقی جز بر پایه اصول، امکان اصلاحگری ندارد، امّا پیروان دو جریان در عمل تفاوت ها و تضادهای خاصی دارند. حال با وجود این واقعیت در جامعه امروزی، از آنجا که گروه های زیادی خود را اصولگرا می نامند و نیز گروه های دیگری عنوان اصلاح طلب را با خود می کشند این سؤال مطرح می شود که شاخص های اصولگرایی و اصلاح طلبی چیست؟

الف: شاخص های اصولگرایی در سطح اندیشه

این شاخص ها عبارتند از باور عمیق به:

۱٫ اسلام ناب محمدی… و تشیع علوی؛

۲٫ جامعیت اسلام؛

۳٫ وحدت دین و سیاست؛

۴٫ پیوند اسلام و روحانیت؛

۵٫ اندیشه های امام خمینیŠ و مقام معظم رهبری؛

۶٫ نظام ولایی و ولایت مطلقه فقیه و فصل الخطاب دانستن رهبری؛

۷٫ مردم سالاری دینی؛

۸٫ قانون(شریعت)، اسلام فقاهتی و قانون اساسی؛

۹٫ عدالت خواهی.

۱۰٫ مبانی انقلاب اسلامی که عبارتند از:

۱ / ۱۰٫ استقلال، (نه شرقی، نه غربی) و عدم وابستگی به استکبار؛

۲ / ۱۰٫ آزادی های مشروع؛

۳ / ۱۰٫ حکومت اسلامی(جمهوری اسلامی)؛

۴ / ۱۰٫ استبداد ستیزی؛

۵ / ۱۰٫ استعمار و استکبار ستیزی.

ب: شاخص های اصولگرایی در سطح اخلاق؛

این شاخص ها عبارتند از تخلق به:

۱٫ پارسایی و پاک دامنی؛

۲٫ خود باوری و اعتماد به نفس؛

۳٫ شجاعت؛

۴٫ تواضع و فروتنی و مهربانی با مردم؛

۵٫ حفظ حیثیت و آبروی مردم؛

۶٫ پرهیز از ریا کاری، غرور و عجب؛

۷٫ پرهیز از غیبت و تهمت و سایر صفات ناپسند؛

۸٫ رعایت انصاف و ادب در برخوردها و مواضع؛

۹٫ صداقت، صراحت لهجه و پرهیز از دروغ؛

۱۰٫ سعه صدر و تحمل مخالفان؛

ج: شاخص های اصولگرایی در سطح عمل و رفتار؛

این شاخص ها عبارتند از عمل به موارد زیر:

۱٫ افتخار به اسلام و دفاع از ارزش های اسلامی؛

۲٫ التزام و پایبندی به مبانی انقلاب اسلامی(استقلال، آزادی و.. .)؛

۳٫ ولایت محوری و التزام عملی به آن و فصل الخطاب دانستن رهبری؛

۴٫ احترام و توجه به جایگاه روحانیت و مرجعیت؛

۵٫ ساده زیستی و پرهیز از تجمل گرایی و اشرافی گری؛

۶٫ پرهیز از وابستگی به کانون های ثروت و قدرت؛

۷٫ دفاع از آزادی های قانونی و مشروع؛

۸٫ روحیه خدمتگزاری و خدمتگزاری به مردم به ویژه محرومان و مستضعفان؛

۹٫ بصیرت و دشمن شناسی و موضع گیری صریح در برابر دشمنان داخلی و خارجی و فتنه ها و آشوب ها؛

۱۰٫ عدالت محوری و عدالت گستری؛

۱۱٫ اصلاح طلبی و مبارزه با فساد و ویژه خواری(رانت خواری)؛

۱۲٫ تلاش برای وحدت و جذب حداکثری و دفع حداقلی؛

۱۳٫ قانون گرایی و التزام عملی به آن؛

۱۴٫ پرهیز از وسایل و راه های نامشروع برای رسیدن به قدرت و مناصب دولتی؛

۱۵٫ عقل گرایی و حسن تدبیر و بهره گیری از نظر کارشناسان؛

۱۶٫ ستیز با تحجر و تقدس مآبی و واپس گرایی و ارتجاع؛

۱۷٫ عدم انفعال در برابر دشمنان داخلی و خارجی؛

۱۸٫ انقلابی گری و عمل جهادی و بسیجی؛

۱۹٫ انس با قرآن و استمداد دائمی از خداوند، ذکر و توسل و توجه به نماز اول وقت.

 

شاخص های اصلاح طلبی و وجوه افتراق آن با اصولگرائی:

نظر به واقعیت های ایران و باتوجه به موارد یاد شده، مبانی و شاخص های اصلاح طلبی پیشنهادی بشرح زیر است:

الف-اصول پایه:

مبانی اصلاحات در جمهوری اسلامی بشرح زیر است:

۱-اوامر و نواهی و اصول مسلم اسلام، ۲-قانون اساسی جمهوری اسلامی، ۳-اراده و رای ملت، ۴-بیانات و وعده های آیت الله خمینی در نوفل لوشاتو در مورد مختصات نظام موعود

ب-تعریف اصلاحات

اصلاحات در جمهوری اسلامی ایران؛ مسالمت آمیز و کم هزینه ترین روش و رویکرد مدنی برای تحقق و تحکیم دموکراسی و برچیدن تدریجی خودکامگی و روابط و مناسبات غیردموکراتیک در جامعه و درون حاکمیت است.

ج-شاخص ها اصلاح طلبی و وجه افتراق آن با اصولگرائی مصطلح:

اهم شاخص ها و تفاوت های دو رویکرد اصلاح طلبانه و اصولگرایانه را می توان بشرح زیر بیان کرد:

۱- اعتقاد و التزام عملی به مبانی انقلاب اسلامی شامل آزادی، استقلال ، جمهوریت و اسلامیت و ابراز وفاداری به قانون اساسی و التزام عملی به آن تا زمانی که مورد تائید اکثریت مردم باشد بخشی از رویکرد اصلاح‌طلبانه محسوب می شود.

۲- دموکراسی و محو روابط و مناسبات غیردموکراتیک جزئی از ذات اندیشه اصلاح طلبانه است.

۳- اصلاح طلبان قائل به توسیع آزادی های سیاسی هستند و در رویکرد اصلاح طلبانه آزادی عطیه الهی است و جیره بندی آزادی های فطری و سیاسی مجاز نیست و بدون توسعه سیاسی، توسعه اقتصادی میسر نیست.

۴- در رویکرد غالب اصلاح طلبانه، ولایت فقیه یک نظریه فقهی است که به دلیل حضور در قانون اساسی به یک نظام سیاسی تبدیل شده است. لذا مادامی که نظام سیاسی مستقر با خواست اکثریت مردم تغییر نکرده است، اصلاح طلبان ضمن ابراز وفاداری به قانون اساسی جمهوری اسلامی عملا خود را ملتزم به این قانون و اصول مندرج در آن می دانند.

۵- در رویکرد اصلاح‌طلبانه قدرت مسئولان مختلف تا عالیترین سطوح آن ناشی از خواست و اراده ملت و قانون اساسی است؛ در حالی که رویکرد اصولگرایانه نوعا قائل به نصب بوده و معتقدند که ولی فقیه منصوب خدا و معصوم و منشا قدرت او آسمانی و اختیارات وی فراقانونی است.

۶- نظر به این‌که حاکمیت مردم بر سرنوشت خود یک حق‌ ا‌لهی است و قدرت حاکم نیز ناشی از خواست و اراده ملت است از این رو در رویکرد اصلاح‌طلبانه برخلاف قرائت اصولگرایانه، هیچیک از نهادهای قدرت مصون و بی نیاز از نظارت نیستند و همه نهادهای انتخابی و انتصابی بدون استثناء باید در برابر مردم پاسخگو باشند.

۷- از منظر اصلاح‌طلبی اصالت خط‌ قرمز‌ها ناشی از قانون و محدود و منحصر به منافع ملی، تمامیت ارضی و حقوق ملت است و چون اشخاص در هر سطحی که باشند معصوم نیستند و هر آینه در معرض خطا قرار دارند؛ لذا مصون و بی‌‌نیاز از انتقاد نیز نخواهند بود.

۸- اصلا‌ح‌طلبان مقولاتی نظیر نظارت استصوابی و روش‌ جاری موسوم به انتخاب خبرگان رهبری و ترکیب آن را برنمی‌تابند و نسبت به آن نقدهای جدی دارند.

۹- عمل مخالف و اصرار به قانون‌گرایی و توسل به روش‌های مدنی در حوزه‌های اجرایی، تقنینی، قضایی و دفاع از حقوق و آزادی‌های شهروندی را می‌‌توان از دیگر ویژگی‌های اصلاح‌طلبی ذکر کرد.

۱۰- نظر به تاکید قانون اساسی مبنی بر مساوی بودن رهبری در برابر قانون با سایر افراد کشور، اصلاح طلبان قانون اساسی را حاکم بر همه از جمله رهبری می دانند اما اصولگرایان رهبری را فراتر از قانون اساسی و او را حاکم بر این قانون بیان می کنند.

۱۱- اصولگرایان منشور حقوق بشر را مخالف با موازین اسلامی می دانند درحالیکه اصلاح طلبان قائل به آشتی پذیری بخش عمده مفاد منشور حقوق بشر با قانون اساسی هستند.

۱۲- لزوم تقدس زدائی از نظام سیاسی و قدرت حاکم و مخالفت با هرگونه تقدیس قدرت در نظام سیاسی مستقر و قابل نقد و استیضاح بودن قدرت در سطوح مختلف آن از دیگر شاخص های اصلاح طلبانه می باشد.

۱۳- در رویکرد اصلاح‌طلبانه قانون و عدالت بر مصلحت اندیشی های مرسوم رجحان دارد.

۱۴- مبارزه با فساد در اشکال گوناگون آن و تامین و گسترش عدالت در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و قضائی، جزء ذات هرگونه رویکرد اصلاح‌طلبانه محسوب می شود.

۱۵- کرامت و ارزش والای انسانی جزء تفکیک ناپذیر پایه‌های نظام و رویکرد اصلاح طلبانه به شمار می رود.

۱۶- اندیشه اصلاح طلبانه قائل به حصری و محدود بودن اختیارات رهبری به شرح مندرج در اصل ۱۱۰ قانون اساسی است.

۱۷- اصلاح طلبان معتقدند که گردش قدرت در نظام سیاسی موجود تنها باید از طریق صندوق‌های رای و بدون جانبداری هیات حاکمه صورت گیرد.

۱۸- نفی هر گونه استبداد، خودکامگی، انحصارطلبی، سلطه گری، سلطه پذیری، ستمگری و ستم‌کشی جزئی از تفکر اصلاح طلبانه و ذات نظام جمهوری اسلامی است.

 

شما مخاطب گرامی چه شاخص هایی را می افزایید؟؟؟

نویسنده:

حمایت شما ،انرژی برای مسیر ماست