۷ خروجی منحصر به فرد کمیسیون”برجام”

کمیسیون “برجام” مولود زیبای دور آخر مذاکرات هسته ای بود که پس از جمع بندی کامل از سوی نمایندگان اصولگرای مجلس شورای اسلامی و رای گیری، در هفته های اخیر تشکیل شد که البته علیرغم مخالفت دولت، با پیگیری نمایندگان مجلس و تاکیدات مکرر رهبر انقلاب بر پیش برد امور از طریق «مجاری قانونی پیش بینی شده» به کار خود ادامه داد. رهبری بعدتر صراحتاً نظر خود را در این زمینه بیان کردند: «به آقای رئیس جمهور هم این را عرض کرده‌ام که‌ به نظر ما مصلحت نیست که ما مجلس را از این قضیّه برکنار بداریم…»

جمع بندی این کمیسیون از “برجام” قطعا می تواند در نقش کلیدی مجلس در فرجام “برجام”، بازیگر نقش اول را ایفا کند.

ذکر هفت نکته درباره این کمیسیون خالی از لطف نیست؛

۱- سانسور قسمت های مهم و کمتر شنیده شده برنامه هسته ای ایران طی ۱۴ سال عمر برجسته این پرونده و پاشیدن رنگ امنیتی به روی حساس ترین مساله سیاسی-بین الملل سال های اخیر این کشور، مهمترین تابویی بود که به صراحت در مدت عمر کوتاه این کمیسیون و اتفاقات مهم پیرامون آن شکسته شد. بخشی از اطلاعات نایاب مذاکرات هسته ای ایران، البته در این مدت توسط رسانه های منتقد روند پیشروی دولت کنونی در پرونده هسته ای کشورمان گشوده شد؛ ولی بازگو شدن آن توسط نمایندگان کمیسیون امنیت ملی و مسئولین ارشد فعلی و سابق هسته ای وثوق بالاتری برای مخاطب داشت.

۲- حساسیت های ناگهانی و بروز برخی از “کوره در رفتن های بی اختیار” این جلسات را باید به فال نیک گرفت، زیرا باعث نمایان تر شدن موضع نمایندگان شاخص مجلس شورای اسلامی و برخی از اعضای ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای فعلی و سابق شد. دیالوگ جالب توجه رد و بدل شده بین دکتر سعید جلیلی و حجت الاسلام ابوترابی از جمله نمونه های عینی این بند بود که تا روزها در شبکه های اجتماعی جز موضوعات داغ بود. نوع نگاه سعید جلیلی که بشدت به روند کنونی مذاکرات و “برجام” نقد داشته و تغییر موضع حجت الاسلام ابوترابی به فاصله سه سال در مورد تیم مذاکره کننده ای که سعید جلیلی ریاست آن را عهده دار بوده، نکته ای بود که بیشتر از پرسش و پاسخ های این کمیسیون دیده شد.

۳- الگوی تشکیل کمیسیونی خاص که عمری محدود و معطوف به گذراندن دوره ای خاص و در مساله ای منحصر به فرد به مانند “برجام” را دارد، الگوی خوبی برای تشکیل یک چنین نشست هایی به مسئولیت فردی که در آن حوزه تخصص ویژه را دارا می باشد، است. الگویی که به بلوغ هر چه بیشتر سیاست در کشور کمک می کند و پیوند آن با بایسته های این گونه از کمیسیون ها، و فرهنگ دعوت از مسئولین ارشد گذشته و فعلی یک پرونده حساس در کشور به رشد سیاسی جامعه و محافل سیاسی منجر می شود و قابلیت باز تکرار برای خیلی از مقاطع مهم انقلاب را دارا می باشد.

۴- باز شدن راه برای عرضه اظهارات کارشناسی و بی پرده تیم مذاکره کننده سابق که دقیقا قبل از محمد جواد ظریف سکان هدایت تیم هسته ای را آن هم به مدت ۶ سال به عهده داشتند و ارائه نظرات و عملکرد متفاوتی که نسبت به تیم های قبلی مذاکره کننده و فعلی هسته ای داشته و در این راه سکوت طولانی مدت بیش از ۲۰ ماه را پیشه کرده بودند، نیز از اقدامات منحصر به فرد این کمیسیون بوده که تا کنون نیز جالب توجه بوده است. البته حضور گزینشی و اندک تعدادی از افراد تیم مذاکره کننده جلیلی در محافل سیاسی محدود و نشست های دانشجویی خودی و بازگو نمودن برخی از اتفاقات مذاکرات هسته ای پیرامون زمان سکان داری آنها موضوعی متفاوت با آن چیزی که در کمیسیون “برجام” شکل گرفته است. بازشدن “روزه سکوت” سعید جلیلی در جزئیات پرونده هسته ای، آن هم به اندازه اتفاقات و اظهارات او در کمیسیون “برجام” از رویدادهای منحصر به فرد این کمیسیون بود.
گرچه همچنان جای خالی مذاکره کنندگان قبل از سعید جلیلی حس می شود؛ علی لاریجانی و حسن روحانی…

۵- اظهارات بی پرده در باب سه گانه “لغو، تعلیق، توقف” تحریم ها که در نگاه مردم ایران و رهبری باید به عنوان یکی از مهمترین خروجی های این دور از مذاکرات فشرده ۲ ساله باشد، از دست آوردهای مهم این کمیسیون بوده است. نوع سخن گفتن ها در مورد برداشته شدن تحریم ها و زمان بندی مربوط به آن از سوی طرفداران و منتقدان “برجام” کاملا با هم در تضاد بوده که می تواند شایعاتی که طی ماه ها ذهن مردم را به خود مشغول کرده است، در این کمیسیون رنگ باخته و به خوبی جواب داده شود. اظهارات بی پرده سعید جلیلی در مورد عدم برداشته شدن تحریم و صرفا دست خوردن بخشی از ساختار آنها و تعلیق زمان مند برخی از تحریم های مالی، با واکنش صریح محمد جواد ظریف مواجه شد تا جایی که این “رفت و برگشتی اظهارات” آنها، کار را به بررسی دیگر کارشناسان موافق و مخالف در رسانه ها کشاند. قطعا با گذشت چند سال از “برجام”، مردم به خوبی قضاوت خواهند کرد که چه طیفی در مورد سرنوشت تحریم ها واقعیت را با مردم در میان گذاشته است.

۶- کم کاری و شاید به زبانی دیگر، محافظه کاری صدا و سیما در بحث انعکاس با کیفیت روند مذاکرات هسته ای به مانند – شیوه دیگر فارسی زبانان خارج نشین – توانست با انعکاس جلسات این کمیسیون کمی مرتفع شود. در حالی که “بی بی سی فارسی” برای مذاکرات هسته ای در فرودرین ماه امسال و بعد از آن دکور ویژه و برنامه ای خاص را برای مخاطبان فارسی زبان مهیا نموده بود، ولی صدا و سیما با نگاه موردی به روند مذاکرات هسته ای به نوعی مخاطب را به بیرن از کشور سوق می داد و به گونه ای کم اهمیت این را برای مخاطب انعکاس می داد که گویا مذاکرات کشوری دیگر در مورد صنعت هسته ای با شش کشور غربی در حال پیگیری است. ولی انعکاس – هر چند بخش هایی از کمیسیون برجام- کمی کفه بازی رسانه ای هسته ای را به سمت صدا و سیما سنگین تر نمود.

۷- حواشی سایه انداخته بر متن مذاکرات هسته ای چنان در نشست های کمیسیون “برجام” با صراحت از سوی هر یک از طرف ها بیان شد که کدگشایی های جالبی را در طول دو سال گذشته انجام داد. نحوه کنار گذاشته شدن دکتر عباسی از ریاست سازمان انرژی اتمی، حواشی پیش آمده در اطراف دانشمندان هسته ای، خصوصا خانواده و دوستان شهید احمدی روشن، به خوبی در این نشست ها بیان شد و از سوی هر یک از طرفین اخبار موجود در رسانه ها و گمانه زنی ها، پاسخ گفته شد.

تنظیم خبر : امین کائیدی شادگان

نویسنده: